Dinsdag 8 juli 2025, commissie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)

Beslispunt

Tot welke procedure wenst de commissie te besluiten:

• 1. 

  volstaan met een verslag onder voorbehoud van plenaire behandeling (geen schriftelijke behandeling, wel vandaag een mondelinge behandeling plenair);
• 2. 

  volstaan met een blanco verslag (geen vragen of opmerkingen, vandaag afdoen als hamerstuk of stemming) of
• 3. 

  een datum bepalen voor het leveren van inbreng voor een verslag (na het zomerreces)?

Toelichting

De Tweede Kamer heeft op 3 juli 2025 gestemd over de Wijzigingen van de begrotingsstaten Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 2025 die samenhangen met de Voorjaarsnota (36725 XIV). Zie bijgevoegd stemmingsoverzicht.

De commissie heeft in haar vergadering van 3 juni 2025 de wens uitgesproken om nog voor het zomerreces een debat te houden over de suppletoire begrotingen van OCW in het kader van de Voorjaarsnota 2025 (met inachtneming van de volgtijdelijkheid van behandeling van zowel de Voorjaarsnota als de suppletoire begrotingen door de Tweede Kamer en Eerste Kamer). Op 17 juni 2025 heeft de commissie deze wens nog eens bevestigd, tenzij de commissie na ontvangst van de wijziging van de begrotingsstaten aanleiding ziet om een datum te bepalen voor inbreng voor het verslag. Vooruitlopend op de laatste vergaderdag voor het zomerreces is aan de hand van voornoemde wens de plenaire agenda voorbereid, waarop onder voorbehoud een plenair debat over dit wetsvoortel is opgenomen (optie 1). Besluit de commissie tot een blanco verslag en hamerstuk of stemming (optie 2), dan wordt het wetsvoorstel aan het einde van de vergadering van 8 juli afgehandeld. Als de commissie inbreng wenst te leveren voor een verslag (optie 3), dan wordt dit na het zomerreces geagendeerd.

Beslispunt

Hoe wenst de commissie naar aanleiding van de brieven van 12 juni 2025 (36.725, VIII, A) en 23 juni 2025 (36.725, VIII, B) de Kamer adviseren?:

• 1. 

  De Kamer voorleggen dat zij zich deugdelijk geïnformeerd acht in de zin van art. 2.27, tweede lid CW ten behoeve van het plan basisvaardigheden mbo en het Fonds internationale topwetenschappers, zodat de regering de beoogde middelen rechtmatig kan uitgeven.
• 2. 

  De Kamer voorleggen dat zij zich niet deugdelijk geïnformeerd acht in de zin van artikel 2.27, tweede lid, CW ten behoeve van het plan basisvaardigheden mbo en het Fonds internationale topwetenschappers.

NB. In beide gevallen zal de commissie haar voorstel in een brief aan de Kamervoorzitter doen toekomen en onder voorbehoud (enkel wanneer niet voor het zomerreces over de Eerste suppletoire begroting wordt gestemd) aanmelden voor plenaire stemming later vandaag.

Toelichting

Beroep op art. 2.27 CW

Wijziging van de begroting vindt in ieder geval op twee vaste momenten plaats: bij de Voorjaarsnota en de Najaarsnota (artikel 2.26 Cw 2016).

De hoofdregel is dat pas nadat beide Kamers hun goedkeuring hebben gegeven aan de gewijzigde begroting, een minister het geld kan uitgeven. Artikel 2.27 Cw 2016 bevat een uitzondering op deze hoofdregel voor spoedgevallen. Een bewindspersoon mag dan uitgaven doen of verplichtingen aangaan nog vóórdat het parlement een voorstel tot wijziging van een begrotingsstaat hiertoe heeft aangenomen. Het moet gaan om situaties waarbij uitstel van de uitvoering volgens de minister niet in het belang is van het Rijk. De minister moet hierover de Staten-Generaal informeren.

Met het amendement Heinen (Kamerstukken 36360-IX, nr. 10) is er in de wet een extra procedurele stap in gebouwd bij voornoemde uitzonderingsregel van art. 2.27 lid 2 CW: de Staten-Generaal moeten zonder uitstel (‘onverwijld’) oordelen of zij deugdelijk zijn geïnformeerd door de minister, indien de minister van mening is dat onmiddellijk uitvoering moet worden gegeven aan een wijziging van de begroting, terwijl die nog niet is goedgekeurd door het parlement.

De uitzonderingsbepaling van art. 2.27 lid2 CW luidt sindsdien als volgt:

"Zolang een voorstel van wet tot wijziging van een begrotingsstaat niet tot wet is verheven en in werking is getreden, wordt nieuw beleid dat ten grondslag ligt aan die wijziging, niet in uitvoering genomen, tenzij uitstel van de uitvoering naar het gemotiveerde oordeel van Onze Minister die het aangaat niet in het belang is van het Rijk en hij de Staten-Generaal daarover naar het onverwijlde oordeel van de Staten-Generaal deugdelijk heeft geïnformeerd ."

Aanleiding en voorgeschiedenis

• - 

  De bewindspersonen van OCW hebben beide Kamers op 12 juni 2025 een brief gestuurd waarin zij verzoeken om de Eerste suppletoire begroting van het ministerie van OCW zo spoedig mogelijk te behandelen (36.725, VIII, A). Als dit niet mogelijk is doen zij een beroep op art 2.27 lid 2 Comptabiliteitswet 2016 (CW) met het verzoek aan de Kamer een onverwijld oordeel te geven met betrekking tot de vraag of zij zich deugdelijk geïnformeerd acht over het door de bewindslieden gemotiveerde oordeel dat het noodzakelijk is om met drie onderwerpen uit deze begroting zo snel mogelijk met de uitvoering te beginnen, in afwachting van autorisatie van de Eerste suppletoire begroting door de Staten-Generaal. Het gaat om de volgende onderwerpen: (1) Het uitkeren van de prijsbijstelling voortgezet onderwijs, (2) Het plan basisvaardigheden mbo en (3) Het Fonds internationale topwetenschappers.
• - 

  De commissie heeft op 17 juni 2025 besloten het advies over het beroep op artikel 2.27 CW aan de Kamer aan te houden tot 8 juli 2025 wanneer duidelijk is of de Eerste suppletoire begroting van het ministerie OCW al dan niet voor het zomerreces plenair wordt behandeld.
• - 

  Bij brief van 23 juni 2025 (37.725, B) hebben de bewindslieden in aanvulling op voornoemde brief van 12 juni aangegeven dat met betrekking tot onderwerp (1) het uitkeren van de prijsbijstelling voortgezet onderwijs , behandeling vlak voor het zomerreces te laat komt. Ambtelijk is te kennen gegeven dat als er niet voor 1 juli 2025 toestemming wordt gegeven voor het uitkeren van de prijsbijstelling (als compensatie voor de inflatie), de scholen niet tijdig deze budgetten ontvangen. Vervolgens heeft de commissie op 30 juni 2025 besloten de Kamer voor te leggen dat zij zich ten hoeve van dit onderwerp deugdelijk geinformeerd acht in de zin van art. 2.27 lid 2 CW. De Kamer heeft nog diezelfde dag ingestemd met dit voorstel.

Vandaag aan de orde

• - 

  Vandaag staan de resterende twee onderwerpen waarbij een beroep is gedaan op art. 2.27 lid 2 CW ter bespreking voor het geval de Eerste suppletoire begroting van OCW niet voor de zomer wordt behandeld: (2) Het plan basisvaardigheden mbo en (3) Het Fonds internationale topwetenschappers.
• - 

  Als de commissie (bij het agendapunt hiervoor) besluit de Eerste suppletoire begrotingswetten voor het zomerreces plenair te behandelen dan worden daarmee de beoogde uitgaven geautoriseerd en vervalt de noodzaak om te reageren op het beroep op art. 2.27 lid 2 CW. Dit is echter pas met zekerheid vast te stellen als daadwerkelijk over de Eerste suppletoire begroting OCW is gestemd. Om die reden wordt geadviseerd een beslissing te nemen op het voorliggende beroep op art. 2.27 lid 2 CW en dat voorstel onder voorbehoud (enkel wanneer niet voor het zomerreces over de Eerste suppletoire begroting wordt gestemd) aan de Kamer voor te leggen.

Tweede Kamer

Voor zover relevant luidt de laatste stand van zaken met betrekking tot het (identieke) beroep op art. 2.27 lid 2 CW in de Tweede Kamer als volgt:

• - 

  Op 24 juni 2025 heeft de commissie OCW in een extra procedurevergadering besloten de Kamer voor te leggen dat zij zich deugdelijk geïnformeerd acht in de zin van art. 2.27, tweede lid CW ten behoeve van (1) de prijsbijstelling voortgezet onderwijs. Tevens is verzocht om een nadere brief van de bewindslieden van OCW met extra informatie en alternatieve dekkingsvoorstellen (zie bijlage). De Tweede Kamer heeft het voorstel van de commissie OCW op 25 juni 2025 met algemene stemmen aangenomen.
• - 

  Bij brief van 23 juni 2025 hebben de bewindspersonen van OCW het beroep op art. 2.27 lid 2 CW voor (2) Het plan basisvaardigheden mbo en (3) Het Fonds internationale topwetenschappers in de Tweede Kamer vervallen verklaard omdat werd voorzien dat behandeling en stemming van de Eerste suppleotoire begrotingen in de Tweede Kamer voor het zomerreces zou plaatsvinden.

Beslispunt

Wenst de commissie:

• - 

  een datum te bepalen voor het leveren van inbreng voor een verslag;
• - 

  te volstaan met een blanco verslag (geen vragen of opmerkingen, afdoen als hamerstuk of stemming);
• - 

  te volstaan met een verslag onder voorbehoud van plenaire behandeling (geen schriftelijke behandeling, wel een mondelinge behandeling plenair)?

Toelichting

Het voorstel ziet op de kansengelijkheid te vergroten door betere begeleiding mogelijk te maken voor jongeren tot 27 jaar met (een risico op) een afstand tot de arbeidsmarkt bij de overgang van school naar werk en bij het behouden van werk.

NB: op 2 juli 2025 is er een brief ontvangen over de voorhang besluit van school naar duurzaam werk. Deze brief is te raadplegen via de wekelijkse lijst gedelegeerde regelgeving onder het agendapunt mededelingen en informatie.

Internetconsultatie en uitvoeringstoetsen

Cf. de notitie Uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en doenvermogen burgers treft u hieronder een overzicht met link naar de internetconsultatie en uitvoeringstoetsen:

Beslispunten

Geeft de brief van 20 juni 2025 (30.420, A) aanleiding:

• - 

  over te gaan tot schriftelijk overleg of kan deze brief voor kennisgeving worden aangenomen?
• - 

  de status van toezegging T03932 (nu: 'openstaand') te wijzigen in 'voldaan'?

Toelichting

• - 

  Op 8 oktober 2024 heeft de Minister-President, naar aanleiding van een vraag van het lid Perin-Gopie (Volt), toegezegd dat het kabinet voor de zomer van 2025 met een emancipatienota komt waarin (meer) maatregelen staan die de acceptatie en emancipatie bevorderen van de lhbtiq+-gemeenschap (T03932).
• - 

  Op 20 juni 2025 heeft de Kamer een brief (30.420, A) ontvangen van de staatssecretaris van OCW ter aanbieding van de emancipatienota Veilig Meedoen! Hierin wordt een overzicht gegeven van de inspanningen van het demissionaire kabinet voor de rechten en emancipatie van vrouwen en lhbtiq+ personen. Als coördinerend bewindspersoon voor Emancipatie geeft de staatssecretaris in de brief aan hiermee invulling te geven aan de toezegging om voor de zomer 2025 de emancipatienota aan de Kamer toe te zenden.
• - 

  De commissie heeft dit agendapunt op 30 juni 2025 aangehouden tot de eerstvolgende commissievergadering (wegens afwezigheid van het lid Perin-Gopie).

Tweede Kamer

De Tweede Kamercommissie voor OCW heeft de brief ontvangen op 11 juni 2025 en betrokken bij een commissiedebat Emancipatie dat heeft plaatsgevonden op 18 juni 2025.

A - Uitstelbrief toezending nota naar aanleiding van het verslag inzake Archiefwet 20..

In bijgaande brief van 3 juli 2025 informeert de minister van OCW de Kamer dat de nota naar aanleiding van het verslag inzake het wetsvoorstel tot intrekking van de Archiefwet 1995 en vervanging door een nieuwe Archiefwet (Archiefwet 20..) over Archiefwet 20..(zie onder openstaande correspondentie) niet binnen de gestelde termijn naar de Kamer kan worden gestuurd. Daarnaast heeft de minister van OCW een brief gestuurd over een toezegging verband die houdt met dit onderwerp en in behandeling is bij de commissie J&V: toezegging openbare toegankelijkheid archiefstukken (T03479). Deze brief staat vandaag bij de commissie J&V geagendeerd.

B - Beleidsreactie Eindrapport Evaluatie KB Nationale Bibliotheek (2019-2023)

Op 2 juli 2025 heeft de minister van OCW een beleidsreactie gestuurd over het Eindrapport Evaluatie KB Nationale Bibliotheek (2019-2023). De brief is toegevoegd aan dit agendapunt.

C - Onderzoekskaders 2025 Inspectie van het Onderwijs en de verslagen van de Ringen

Ter informatie is bijgevoegd een brief van 4 juli 2025 van de bewindspersonen van OCW ter aanbieding van de Onderzoekskaders 2025 van de Inspectie van het Onderwijs en de verslagen van de Ringen. Bijgevoegd zijn:

• - 

  Aanbiedingsbrief onderzoekskaders 2025 van de Inspectie van het Onderwijs en de verslagen van de Ringen
• - 

  Wijzigingsbesluit Advieskader nieuwe scholen 2025
• - 

  Wijzigingsbesluit Onderzoekskaders 2025
• - 

  Verslagen over vertegenwoordigers Ring 1
• - 

  Verslagen over vertegenwoordigers Ring 2
• - 

  Overzicht ingediende vragen Ringen bij de actualisering van de Onderzoekskaders 2021 per 1 augustus 2025

Hieronder is een overzicht van de openstaande correspondentie weergegeven. Een overzicht van wetsvoorstellen die bij de commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) in (schriftelijke) behandeling zijn, is hier te raadplegen.