Tijdelijke wet Transitiefonds landelijk gebied en natuur

In het kort

De overheid neemt de komende jaren veel maatregelen om de stikstofuitstoot te verminderen en de natuur te verbeteren. Daarnaast wordt er gewerkt aan betere waterkwaliteit en moeten ondernemers hun uitstoot van broeikasgassen terugdringen. Het kabinet wil dat deze uitdagingen zoveel mogelijk gebundeld worden opgepakt. De aanpak leidt tot grote aanpassingen in het landelijk gebied. Daarbij wil het kabinet ook aandacht besteden aan het perspectief van de agrarische ondernemers in de gebieden, omdat de veranderingen veel voor hun bedrijf en toekomst kunnen betekenen. 

Om de doelen in 2030 voor natuur, stikstof, water en klimaat te halen is het niet genoeg dat de overheid de doelen bindend vastlegt. Er is ook geld nodig om de financiële zekerheid te geven dat de noodzakelijke maatregelen financieel worden gesteund, zodat ze worden gepland, uitgevoerd en effect hebben. De voorziene maatregelen, vooral de veranderingen in de functie van grond, kosten veel geld. Om die zekerheid te bieden heeft het kabinet € 25 miljard gereserveerd. De rijksoverheid zal met dat geld tot 2035 maatregelen financieren die nodig zijn om de veranderingen in het landelijk gebied uit te voeren. 

Met dit wetsvoorstel creëert het kabinet een zogenaamd begrotingsfonds. Zo’n fonds is anders dan een gebruikelijke rijksbegroting, omdat het geld niet voor één jaar, maar voor langere periode in het fonds wordt geplaatst. Daarnaast kan het alleen aan een doel worden uitgegeven dat in de wet is vastgesteld. 

We vragen via deze consultatie uw reactie op deze instellingswet en de bijbehorende Memorie van Toelichting. Het is de bedoeling de instellingswet en Memorie van Toelichting dit kalenderjaar nog naar de Kamer te sturen. Daarom willen we het in de zomer van 2022 aanbieden aan de Raad van State. Het uiteindelijke doel is dat het fonds vanaf 1 januari 2024 operationeel is.

Deze instellingswet gaat over de doelen en het soort uitgaven vanuit het fonds. De Minister voor Natuur en Stikstof wordt aangewezen als de beheerder van het fonds. Precieze regels over wie hoeveel geld krijgt uit het fonds zijn geen onderdeel van de instellingswet. De begroting, meerjarenplanning en spelregels werken we in de periode tot 1 juli 2023 verder uit. Het Rijk en andere overheidsorganisaties (met name provincies) werken de komende twee jaren samen de samenhangende, gebiedsgerichte aanpak verder uit. 

In de factsheet die u onder ‘relevante documenten’ kunt downloaden, vindt u een uitgebreide omschrijving van (de achtergrond van) de wet en het verdere proces. Deze consultatie loopt tot en met 25 mei 2022.