34.377

Afschaffing van de mogelijkheid voor politieke groeperingen om lijstencombinaties te vormen



Dit voorstel schrapt de bepalingen in de Kieswet die het mogelijk maken kandidatenlijsten van verschillende politieke groeperingen te verbinden tot een lijstencombinatie.

Als politieke groeperingen een lijstencombinatie willen vormen met een of meer andere partijen, leveren zij een gemeenschappelijke verklaring in bij het centraal stembureau. De groeperingen die deel uitmaken van de lijstencombinatie gelden bij de zetelverdeling als één partij en maken daardoor meer kans bij de verdeling van restzetels.

Bezwaarlijk is dat de systematiek van restzetelverdeling die is gericht op een zo evenredig mogelijke vertegenwoordiging enigszins wordt doorkruist. Partijen die een lijstencombinatie aangaan kunnen namelijk meer kans maken op een restzetel dan de partijen die dat niet doen. Dat kan er zelfs toe leiden dat een partij die deel uitmaakt van een lijstencombinatie meer zetels krijgt toegewezen dan een partij die geen lijstencombinatie is aangegaan, maar waarop meer stemmen zijn uitgebracht. De mogelijkheid van lijstencombinaties vermindert verder de doorzichtigheid van de verdeling van de zetels over de lijsten.

Met dit wetsvoorstel wordt uitvoering gegeven aan de motie-Taverne c.s. inzake de Wijziging van de Kieswet houdende maatregelen om het eenvoudiger te maken voor Nederlanders in het buitenland om hun stem uit te brengen, wijziging van de wijze van inlevering van de kandidatenlijsten, aanpassing van de datum van kandidaatstelling en stemming, alsmede regeling van andere onderwerpen (TK 33.268, nr. 26PDF-document).

Deze samenvatting is gebaseerd op het wetsvoorstel en de memorie van toelichting zoals ingediend bij de Tweede Kamer.


Stand van zaken

Het voorstel (TK, 2) is op 7 februari 2017 aangenomen door de Tweede Kamer. SP, PvdD, D66, Van Vliet, Houwers, VVD en PVV stemden voor.

De plenaire behandeling van het wetsvoorstel door de Eerste Kamer vond plaats op 20 juni 2017. De Eerste Kamer heeft het voorstel op 27 juni 2017 na stemming bij zitten en opstaan aangenomen. SGP, ChristenUnie, PvdA, CDA, GroenLinks en OSF stemden tegen.

De motie-Schalk (SGP) c.s. over uitstel van de inwerkingtreding van de wet tot na de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018 (EK, E) is op 27 juni 2017 na stemming bij zitten en opstaan verworpen. VVD, PvdD, 50PLUS, SP, D66 en PVV stemden tegen. De motie-Sini (PvdA) c.s. over het betrekken van lijstencombinaties en het stelsel van restzetelverdeling bij het onderzoek van de staatscommissie parlementair stelsel (EK, F) is op 27 juni 2017 na stemming bij zitten en opstaan verworpen. SGP, ChristenUnie, PvdA, CDA, GroenLinks en OSF stemden voor.


Kerngegevens

ingediend

23 december 2015

titel

Wijziging van de Kieswet in verband met het afschaffen van de mogelijkheid voor politieke groeperingen om lijstencombinaties te vormen

schriftelijke voorbereiding

inbreng geleverd door

ondertekening

inwerkingtreding

Op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip


Documenten

7