Op deze themapagina treft u informatie aan in het kader van de Algemene Europese Beschouwingen (AEB) die dit jaar worden gehouden op 18 juni 2024.
Op 3 en 4 maart 2024 heeft een delegatie van de commissie Europese Zaken een werkbezoek gebracht aan de Europese instellingen in Brussel. Dit werkbezoek diende onder andere ter voorbereiding van de Algemene Europese Beschouwingen op 18 juni 2024. Op 3 maart is de delegatie ontvangen door de Nederlandse permanente vertegenwoordiger bij de EU, Pieter Jan Kleiweg de Zwaan. Op 4 maart sprak de delegatie sprak met Eurocommissaris Didier Reynders over rechtsstatelijkheid in de Europese Unie. Rob van Eijkeren, coördinator en head of office bij het Huis van de Nederlandse Provincies (HNP) en Alexander van den Bosch, senior-adviseur EU/IPO spraken met de delegatie over de rol van het HNP. Ook had de delegatie een gesprek over de geopolitieke strategie van de EU bij de Europese dienst voor extern optreden (EDEO), met Angelina Eichhorst, managing director EDEO, Delphine Pronk, voorzitter van het Politiek en Veiligheidscomité (PVC) van de EU en Marjolijn van Deelen, Special Envoy Space.
Op 1 december 2023 stuurde de Minister van Buitenlandse Zaken de Staat van de Europese Unie 2024 aan de Kamer samen met de kabinetsappreciatie van het Commissiewerkprogramma van de Europese Unie (36.476, A).
Op 17 oktober 2023 ontving de Eerste Kamer het Werkprogramma van de Europese Commissie voor 2024. Op basis van dit Werkprogramma selecteert de Eerste Kamer de prioritaire dossiers voor 2024. Op 27 februari 2024 werd het Europees Werkprogramma van de Eerste Kamer voor 2024 (36.476, B) vastgesteld.
In haar toespraak over de Staat van de Unie op 13 september 2023 presenteerde Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, initiatieven die de Commissie in 2024 wil nemen.
Europese verkiezingen
2024 wordt gekenmerkt door Europese verkiezingen, die plaatsvinden van 6 tot 9 juni 2024.
Strategische agenda
Op dit moment wordt in de Europese Raad (ER) gewerkt aan de strategische agenda voor 2024 - 2029, die tijdens de ER van 27 en 28 juni 2024 wordt vastgesteld. Om de 5 jaar bepalen de EU-leiders de politieke prioriteiten van de EU voor de toekomst. Dit gebeurt in samenhang met de verkiezingen voor het Europees Parlement en voor de benoeming van elke Europese Commissie. De zes toekomstige prioriteiten voor de strategische agenda zijn veiligheid en defensie, veerkracht en concurrentievermogen, energie, migratie, mondiale betrokkenheid en uitbreiding.
Via de geannoteerde agenda's en verslagen van de Europese Raad (21.501-20) informeert de regering over het proces tot vaststelling van de strategische agenda en de inzet van de Nederlandse regering.
Op 20 maart 2024 publiceerde de Europese Commissie de Commissiemededeling betreffende pretoetredingshervormingen en - beleidsevaluaties. De Europese Commissie wil hiermee een startsein geven voor beleidsherzieningen, zoals Voorzitter van de Europese Commissie heeft aangekondigd in haar Staat van de Unie-toespraak in 2023, voorafgaand aan mogelijke uitbreiding. De mededeling focust zich op de aandachtsgebieden waarden, beleid, begroting en bestuur. De commissie Europese Zaken besloot op 2 april 2024 om de mededeling in behandeling te nemen en opnieuw te agenderen wanneer het BNC-fiche is ontvangen. Ook besloot de commissie de Tweede Kamer-rapporteurs over EU-hervormingen in verband met EU-uitbreiding uit te nodigen voor een gesprek, bij voorkeur nadat het BNC-fiche over de mededeling is verschenen en voor de Algemene Europese Beschouwingen op 18 juni 2024.
Op 8 november 2023 publiceerde de Europese Commissie het Europees Uitbreidingspakket van 2023. Op 1 december 2023 stuurde het kabinet de Kamer de Kabinetsappreciatie (23.987, Z) toe. De commissie besloot op 19 december 2023 om dit te betrekken bij de AEB.
Tijdens de Europese Raad van 14 december 2023 verwelkomde de leden de conclusies van de Raad Algemene Zaken (21.501-02, FX) en stemde zij in met het openen van de toetredingsonderhandelingen met Oekraïne en Moldavië en met het verlenen van kandidaat-lid-status aan Georgië. De Europese Raad besloot ook om de toetredingsonderhandelingen met Bosnië en Herzegovina te openen zodra in nodige mate aan de lidmaatschapscriteria is voldaan (21.501-20, DO). De Europese Commissie werd tijdens de Raad ook verzocht om uiterlijk in maart 2024 aan de Raad verslag uit te brengen over de voortgang, met het oog op het nemen van een besluit. Op 12 maart 2024 publiceerde de Europese Commissie het voortgangsrapport van Bosnië en Herzegovina. De regering stuurde de Kamer in de geannoteerde agenda van de Europese Raad van 20 en 21 maart 2024 de kabinetsappreciatie van het voortgangsrapport (21.501-20, DR).
Op 5 juli 2023 is het Rechtsstaatrapport 2023 verschenen en op 11 juli 2023 in behandeling genomen door de commissies EUZA en J&V.
Op 30 januari 2024 heeft een deskundigenbijeenkomst plaatsgevonden (zie videoverslag). Tijdens deze bijeenkomst is er gesproken over onderwerpen uit het horizontale rapport, waaronder het maatschappelijk middenveld in de EU, mediavrijheid en pluralisme in de EU en de bevindingen over de rechterlijke macht in het Rechtsstaatrapport 2023 (met name gericht op de Nederlandse situatie). Daarnaast is er gesproken over het landenhoofdstuk Polen, in het bijzonder over het herstel van rechtsstatelijkheid, het landenhoofdstuk Hongarije en het landenhoofdstuk Nederland, in het bijzonder digitalisering van de rechterlijke systemen in Nederland.
Tijdens het werkbezoek aan Brussel op 4 maart jl. heeft de commissie EUZA een gesprek gehouden met Eurocommissaris Didier Reynders over het Rechtsstaatrapport.
Naar aanleiding van de kabinetsappreciatie over het rechtsstaatrapport 2023 is op 13 maart 2024 een brief aan de minister van Buitenlandse Zaken verstuurd.
In de Staat van de Unie 2024 meldde de minister dat in september 2023 het Raadssecretariaat heeft besloten om voor de toegang tot Delegates Portal alleen de accounts van ministeries en Permanente Vertegenwoordigingen van lidstaten te accepteren, en niet meer van de nationale parlementen. In de Delegates Portal zijn alle Raadsdocumenten opgenomen waarover in de Raad wordt onderhandeld. Via het verslag van de Raad Algemene Zaken van 12 december 2023 is de Kamer voor het laatst geinformeerd over de ontwikkelingen met betrekking tot de toegang van nationale parlementen tot Delegates Portal. (21.501-02, FX). Tevens zijn in de Tweede Kamer vragen gesteld over de Delegates Portal in een schriftelijk overleg over de Raad Algemene Zaken van 29 januari 2024 (21501-02, 2819, p. 10-11).
Tijdens de COSAC Voorzittersbijeenkomst te Namen en de plenaire COSAC te Brussel is ook namens Nederland aandacht gevraagd over de toegang tot de Delegates Portal. Op 9 februari 2024 is een brief op initiatief van Denemarken en Nederland, en medeondersteund door 20 commissievoorzitters, over de Delegates Portal verzonden aan het Raadssecretariaat. Tevens zijn paragrafen over de Delegates Portal opgenomen in de contributies van de plenaire COSAC te Brussel.
Op 5 april 2024 stuurde de Commissie Meijers een brief aan het Belgische Voorzitterschap en het Raadssecretariaat over de Delegates Portal.
De Eerste Kamer zet zich sinds het Verdrag van Lissabon kamerbreed in voor meer transparantie in het Europese wetgevingsproces. Meer informatie hierover is terug te vinden via onderstaande themapagina:
De Europese Commissie publiceerde op 20 juni 2023 voorstellen voor de tussentijdse herziening van het Meerjarig Financieel Kader 2021 - 2027 (MFK), het zevenjarig begrotingskader van de EU. Mede door de oorlog in Oekraïne, de hoge inflatie en de oplopende rentekosten heeft de Europese Commissie aanleiding gezien om het MFK tussentijds op te hogen met 66 miljard euro voor de periode 2024 - 2027. Daarbij publiceerde de Europese Commissie ook de volgende voorstellen:
-
-Een Oekraïne faciliteit, op basis van subsidies, leningen en garanties, met een totale capaciteit van 50 miljard euro over de periode 2024-2027.
-
-Een platform strategische technologieen voor Europa (STEP) dat het EU-concurrentievermogen op lange termijn moet bevorderen wat betreft kritieke technologieen.
-
-Een versterking van de EU-begroting met 15 miljard euro voor interne en externe dimensies van migratie, maar ook de internationale gevolgen van de Russische aanvalsoorlog in Oekraïne en de versterking van partnerschappen met derde landen.
-
-Een mechanisme dat een oplossing biedt voor de financieringskosten van NextGenerationEU die toenemen als gevolg van ongeziene rentestijgingen.
De commissies Europese Zaken en Financiën hebben de tussentijdse herziening van het MFK 2021-2027 geprioriteerd en schriftelijk overleg gevoerd met de regering. Tevens heeft het ministerie van Financiën op 3 oktober 2023 een technische briefing gehouden in de Kamer over de herziening van het MFK 2021-2027 (zie). De commissies hebben op 12 maart 2024, naar aanleiding van het nader schriftelijk overleg van 27 februari 2024 (36.405, E), besloten de tussentijdse herziening van het MFK 2021-2027 te willen betrekken bij de Algemene Europese Beschouwingen.
Naar aanleiding van de geannoteerde agenda van de Raad Algemene Zaken - Cohesiebeleid van 30 november 2023 en het verslag van de informele Raad Algemene Zaken - Cohesie van 28 en 29 september 2023 is er op 8 januari jl. een brief aan de minister van Economische Zaken en Klimaat verstuurd. Op 7 maart jl. heeft de minister op deze brief gereageerd (21.501-02, GD). Het verslag van een schriftelijk overleg is op 12 maart jl. voor kennisgeving aangenomen.
Op 12 december 2023 publiceerde de Europese Commissie het gewijzigde voorstel voor een verordening voor het vergemakkelijken van grensoverschrijdende oplossingen. Naar aanleiding van het voorstel zijn in de commissie Europese Zaken vragen gesteld aan de minister van Binnenlandse Zaken. Deze brief met vragen is op 19 maart gestuurd.
Op 27 maart 2024 presenteerde de Europese Commissie haar negende cohesieverslag. In dit verslag wordt de huidige stand van zaken met betrekking tot de economische, sociale en territoriale cohesie van de EU beoordeeld.
De leden van de vaste commissies voor Buitenlandse Zaken, Defensie en Ontwikkelingssamenwerking en voor Europese Zaken hebben vragen gesteld over Europese voorstellen voor een EU-positie binnen internationale organisaties. Op 18 december 2023 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken een antwoord op een nader schriftelijk overleg (22.112, JG). Naar aanleiding van deze beantwoording besloten de commissies op 16 januari 2024 om de minister te verzoeken een technische briefing over het onderwerp te faciliteren. Deze briefing heeft plaatsgevonden op 16 april 2024.
Tijdens het werkbezoek aan Brussel van 3 en 4 maart 2024 is gesproken over een aangekondigd rapport van Italiaans oud-premier Enrico Letta. Op 17 april 2024 is dit rapport gepubliceerd. Het rapport is gemaakt in opdracht van het Belgisch Voorzitterschap en bevat aanbevelingen voor de interne markt van de Europese Unie. Tijdens de Europese Raad van 17 en 18 april 2024 heeft er een gedachtewisseling plaatsgevonden over de versterking van het Europese concurrentievermogen (21.501-20, DT). Tijdens deze bijeenkomst is ook kennisgenomen van het rapport van Letta.
Onderstaand dossier bevat officiële parlementaire publicaties met betrekking tot de Europese Raad:
Onderstaand dossier bevat officiële parlementaire publicaties met betrekking tot de Raad voor Algemene Zaken:
Onderstaand dossier bevat officiële parlementaire publicaties met betrekking tot de Raad voor Economische en Financiële Zaken:
Onderstaand dossier bevat officiële parlementaire publicaties met betrekking tot de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken: