Op dinsdag 11 september 2012 heeft de Eerste Kamer in haar laatste plenaire debat van het parlementaire jaar beraadslaagd en gestemd over de Wijziging van de Wet inburgering. Het wetsvoorstel over de versterking van eigen verantwoordelijkheid van inburgeringsplichtigen kreeg de steun van voormalig coalitiepartners CDA, VVD en PVV en van de SGP. Alle andere partijen stemden tegen, 50PLUS was afwezig. De bezwaren van de tegenstanders van het wetsvoorstel waren met name gericht op het feit dat inburgeraars voortaan zelf verantwoordelijk worden gesteld voor de financiering en deelname aan de inburgering. Ook werden veel bezwaren geuit over het feit dat het niet behalen van het inburgeringsexamen in bepaalde gevallen kan leiden tot een intrekking van de tijdeljike verblijfsvergunning.
Eigen verantwoordelijkheid inburgeraar
Senator Swagerman (VVD) stelde bij de behandeling van de wijziging van de Inburgeringswet dat het initiatief bij de inburgeringsplichtige leggen geheel in lijn is met het liberale beginsel van eigen verantwoordelijkheid en uitgaan van de kracht van het individu. “We doen iets aan inburgering, omdat we vinden dat er iets moet gebeuren aan de te grote migrantenstroom, waaruit te weinig mensen daadwerkelijk integreren. ” Ook senator Van Bijsterveld (CDA), die mede namens de SGP sprak, steunde het wetsvoorstel ten volle: “het financiële offer hoort er bij.” Senator Meurs (PvdA) merkte echter op dat de wijziging van de wet inburgering de zevende inhoudelijke wijziging is sinds 2007, waarbij er steeds meer van de immigrant wordt verwacht en steeds sterker de nadruk wordt gelegd op dwang en sancties. De PvdA-fractie kan het niet anders zien dan als een voorstel om inburgeraars –onder het mom van eigen verantwoordelijkheid- het maar zelf te laten uitzoeken. Senator De Graaf (D66) merkte op dat sinds 2007 bijna tachtig procent van de inburgeraars is geslaagd en stelde voor het huidige beleid voort te zetten: “if it ain’t broken, don’t fix it” . Volgens hem is de in het wetsvoorstel genoemde versterking van de eigen verantwoordelijkheid van de inburgeraar een verkapte bezuinigingsmaatregel. Senator De Graaff (PVV) vond dat deze wet in alle opzichten niet tegemoet komt aan de doelstellingen van de PVV, omdat deze nog lang niet ver genoeg gaat. Toch steunde hij het wetsvoorstel, aangezien “de weg naar het uitkeringsloket in ieder geval van één obstakel wordt voorzien.”
Kosten voor asielgerechtigden
Senator Quik (SP) uitte sterke bezwaren tegen het voorstel. Zij stelde dat asielzoekers en vrijwel nooit geld hebben bij binnenkomst. De regering zadelt de migrant dus direct op met een forse schuld. Bovendien stelde zij dat Nederland hiermee sterkt afwijkt van wat in Frankrijk, Oostenrijk en Duitsland wordt gevraagd van inburgeraars. Ook de VVD-fractie en GroenLinks-fractie vroegen of een extra tegemoetkoming of aanvullende lening niet gerechtvaardigd kan zijn. Minister Leers stelde dat het hiervoor aan middelen ontbreekt, maar zegde wel toe aan senator Strik (GroenLinks) in de monitoring van het wetsvoorstel te zullen bekijken of het zelf betalen van de inburgeringscursus voor grote problemen zorgt,
Intrekking van de verblijfsvergunning
Het wetsvoorstel bepaalt dat het niet halen van het inburgeringsexamen in bepaalde gevallen kan leiden tot tijdelijke intrekking van de reguliere verblijfsvergunning. Senator Swagerman (VVD) benadrukte dat het hierbij gaat om een ‘kan-bepaling’. Slaagt de inburgeringsplichtige niet voor het examen, dan moet hij verwijtbaar hebben gehandeld, wil het verblijfsrecht worden ingetrokken. PvdA, GroenLinks en D66 vinden dit echter strijdig met internationale verdragen, waaronder artikel 8 EVRM. Zij vroegen de minister nadrukkelijk in welke gevallen een dergelijke sanctie kon worden opgelegd en benadrukten dat het waarschijnlijk om een zeer kleine groep gaat. Senator Meurs (PvdA) benadrukte bovendien dat de dreiging van uitzetting voor angst zorgt bij immigranten en dit bevordert de inburgering bepaald niet. Senator Strik (GroenLinks) stelde dat het verblijfsrecht afnemen geen sanctie mag zijn: “uit angst is nog nooit iemand geïntegreerd ”.
Positie van de gemeentequ
Senator Quik (SP) betreurde sterk dat de regering niet tegemoet is gekomen aan de bezwaren van de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) en de G4 (Rotterdam, Amsterdam, Den Haag en Utrecht). Ook senator Strik (GroenLinks) en senator Meurs (PvdA) vroegen naar de herziene rol van gemeenten. Zij vroegen minister Leers van Immigratie en Asiel waarom - aangezien uit evaluatie blijkt dat het huidige stelsel werkt - de gemeente een kleinere rol krijgt bij inburgering. Volgens minister Leers hebben gemeenten slechts tijdelijk extra bevoegdheden gekregen om de grote groep mensen die nog niet ingeburgerd waren beter te faciliteren. Hij zegde de Kamer toe de kwaliteit, kwantiteit en spreiding van het aangeboden onderwijs nauwkeurig te monitoren, waarbij ook de fraudegevoeligheid van het digitale systeem zal worden meegenomen.
Kritiek op behandeling wetsvoorstel
Senator De Lange (OSF) bekritiseerde in het debat het feit dat de behandeling van en stemming over het wetsvoorstel op deze datum met de kleinst mogelijke meerderheid tot stand is gekomen, waarbij aan de felle mening van de minderheid om dit later te behandelen geen gehoor is gegeven. Ook senator Quik (SP) achtte de gang van zaken niet ‘Eerste Kamer waardig’.
Deel dit item: