Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

document Europese Commissie

COM(2005)72, d.d. 18 februari 2005

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers

De commissie Europese samenwerkingsorganisaties heeft in haar vergadering d.d. 5 juli 2005 besloten de onderhavige mededeling in behandeling te nemen. Zij wenst in een brief aan de regering opheldering te vragen aangaande de raadsconclusies d.d 25 april 2005 m.b.t. de onderhavige mededeling.

De brief aan de regering werd verzonden op 12 juli 2005.

Tijdens de vergadering van de commissie ESO van 6 september 2005 werd besloten de minister van Buitenlandse Zaken een rappèl te sturen met o.a. het verzoek om antwoord op de brief van 12 juli jongstleden.

De regeringsreactie werd ontvangen op 23 september 2005.

Tijdens de commissivergadering van 4 oktober 2005 is deze regeringsreactie besproken en vervolgens voor kennisgeving aangenomen.

In fiche twee wordt geen toetsing aan het subsidiariteits- en proportionaliteitsbeginsel uitgevoerd omdat het een mededeling van de Europese Commissie betreft.

De financiering van de (toekomstige) actieplannen zal vanaf 2007 geschieden met het nieuwe Europese instrument voor het buitenlands beleid, te weten het Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument (dossier E040239).

De Nederlandse regering is van mening dat in de actieplannen specifieke aandacht moet bestaan voor de mensenrechten, democratisering, de oplossing van onderlinge conflicten, economische hervormingen en duurzame ontwikkeling en milieu. Bij het opstellen van de actieplannen moet de Europese Commissie met name bij de landen op de Kaukasus zoveel mogelijk gebruik maken van de ervaringen van de Raad van Europa en de OVSE. Hierbij dient tevens expliciet aangetekend te worden dan het ENP niet als voorportaal tot Europese toetreding mag worden gezien. Elk actieplan en de tenuitvoerlegging dient in het tempo te geschieden dat het beste past binnen de bilaterale relatie.

Armenië

Sinds 1999 heeft Armenië een Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomst met de EU. Armenië heeft op macro-economisch gebied vooruitgang geboekt, o.a. toetreding tot de WTO (2003), aanname van anticorruptiestrategie. De grootste uitdagingen voor Armenië liggen op het gebied van de democratie, de mensenrechten en de tenuitvoerlegging van verplichtingen als lid van de Raad van Europa en de OVSE. Ook een duurzame oplossing van het conflict met Azerbeidzjan inzake Nagorno-Karabach is noodzakelijk.

De doelstellingen voor het Actieplan zijn o.a.:

• - 

  versterking van de rechtsstaat, de democratische structuren en versterking van het pluralisme (hervormen kiesstelsel en constitutionele hervormingen conform aanbevelingen Raad van Europa en OVSE; democratische verkiezingen)
• - 

  verbeteren mensenrechten en fundamentele vrijheden (vrijheid van meningsuiting en vereniging)
• - 

  verbeteren ondernemersklimaat en modernisering overheidssector
• - 

  effectieve bestrijding corruptie en fraude
• - 

  hervormen van belasting- en douanediensten opdat deze tevens aan Europese/internationale normen voldoen
• - 

  meer aandacht voor armoedebestrijding, duurzame ontwikkeling, milieubescherming

ontmantelen van de kerncentrale van Medzomar

• - 

  effectiever nastreven van regionale samenwerking en conflictoplossing

Azerbeidzjan

Sinds 1999 heeft Azerbeidzjan een Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomst met de EU. De relatie tussen de EU en Azerbeidzjan ontwikkelt zich gestaag, maar de samenwerking is over het algemeen verbeterd. De belangrijkste uitdagingen voor Azerbeidzjan op de korte termijn zijn de verplichtingen na te komen die het land heeft als lid van de Raad van Europa en de OVSE, te weten de versterking van de rechtstaat, de democratische controle (vrije en eerlijke verkiezingen), bestrijding van corruptie en fraude en bescherming van mensenrechten. Economische ontwikkeling is nodig voor de armoedebestrijding en de duurzame groei, hierbij wordt met name gedacht aan verbetering van het investeringsklimaat en invoeren van diversifering van de economie.

De doelstellingen voor het Actieplan zijn naast de hierboven gemelde belangrijkste uitdagingen voor Azerbeidzjan o.a.:

• - 

  versterking van de rechtsstaat, de democratische structuren en versterking van het pluralisme (bevoegdhedenverdeling tussen de instellingen; hervormen van het lokale zelfbestuur)
• - 

  versterking van de kieswetgeving en procedures
• - 

  effectieve hervormingen op het gebied van de rechtsstaat (justitie en wetshandhavinginstellingen); vrijheid van de mensen en vrijheid van de media bevorderen
• - 

  hervormen van belasting- en douanediensten opdat deze tevens aan Europese/internationale normen voldoen
• - 

  effectieve bestrijding corruptie en fraude
• - 

  meer transparantie bij het beheer van de olieopbrengsten en het privatiseringsproces
• - 

  meer aandacht voor armoedebestrijding, duurzame ontwikkeling, milieubescherming
• - 

  toetreding tot de WTO en
• - 

  effectiever nastreven van regionale samenwerking en conflictoplossing

Georgië

Sinds 1999 heeft Georgië een Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomst met de EU. In 2003 concludeerde de Europese Commissie dat te weinig vooruitgang was geboekt op weg naar democratie en een markteconomie. De politieke situatie werd gekenmerkt door enorme armoede, grote problemen op het gebied van het (openbaar) bestuur en een zwakke rechtsstaat. Daarbij was er sprake van veel corruptie, een slechte verhouding met Rusland, een externe hoge schuld en veel interne conflicten. De revolutie in november 2003 heeft echter tot vele positieve ontwikkelingen geleid, zoals bijvoorbeeld relatief eerlijke en vrije verkiezingen, aanpak van corruptie, verbetering van de belastinginning, tijdige uitbetaling van pensioenen en salarissen, vermindering van smokkel, macro-economische groei en een (internationaal) hersteld vertrouwen in Georgië.

De belangrijkste uitdagingen voor Georgië op de korte termijn zijn een versterking van de rechtsstaat inclusief hervorming van de overheid en justitie; versterking van de democratische controle (conform verplichtingen Raad van Europa en de OVSE); verbetering van het investeringsklimaat voor de economische ontwikkeling en duurzame groei; verbetering van de bilaterale relatie met Rusland; oplossen van de interne conflicten en tenslotte de nadere tenuitvoerbrenging van de Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomst met de EU. Aangezien de huidige Georgische regering van plan is deze uitdagingen aan te pakken stelt de Europese Commissie dat een Actieplan een adequaat hulpinstrument kan zijn.

De doelstellingen voor het Actieplan zijn naast de hierboven gemelde belangrijkste uitdagingen voor Georgië o.a.:

• - 

  versterking en eerbiediging van de rechtsstaat ( hervorming justitie, wetshandhavinginstellingen en penitentiere instellingen)
• - 

  verbeterde bescherming van de mensenrechten
• - 

  versterken van democratische structuren en pluralisme ( hervormen parlement, onafhankelijkheid van de media, lokale zelfbestuur hervormen en kiesstelsel hervormen)
• - 

  hervormen van belasting- en douanediensten opdat deze tevens aan Europese/internationale normen voldoen
• - 

  effectieve bestrijding corruptie en fraude
• - 

  transparant privatiseringsproces
• - 

  meer aandacht voor armoedebestrijding, duurzame ontwikkeling, milieubescherming en
• - 

  effectiever nastreven van regionale samenwerking en conflictoplossing

Egypte en Libanon

In onderhavige mededeling van de Europese Commissie wordt niet nader ingegaan op de bijgevoegde landenrapporten van Egypte en Libanon. Deze rapporten zullen echter als basis worden gebruikt voor de bilaterale overleggen met beide landen om tot actieplannen te komen. De belangrijkste doelstelling voor de korte termijn blijft echter de uitvoering van de associatieovereenkomsten die de EU reeds met beide landen heeft.

De prioriteiten die de Europese Commissie in de actieplannen wenst op te nemen betreffen twee gebieden. Ten eerste maatregelen die de gehechtheid aan bepaalde gemeenschappelijke waarden moeten versterken. Daarbij wordt gedacht aan de eerbiediging van internationale verplichtingen, democratie en rechtsstaat (o.a. het houden van vrije verkiezingen, goed beheer van justitie en mensenrechten) en doelstellingen op het gebied van het buitenlands- en veiligheidsbeleid. Ten tweede, maatregelen die Egypte en Libanon dichter bij de EU zouden moeten brengen. Daarbij wordt gedacht aan beleid ten aanzien van economische en sociale ontwikkeling (armoedebestrijding, duurzame ontwikkeling), handelsbeleid en de interne markt (tevens energie, vervoer, milieu, maritiem beleid, visserij, onderzoek &innovatie, JBZ en intermenselijke contacten).

De acties die genomen worden in het kader van deze prioriteiten moeten in ieder geval gecontroleerd en geëvalueerd kunnen worden. Het wordt tevens wenselijk geacht tijdpaden aan te geven voor de realisering van de maatregelen.

De RAZEB heeft op 25 april 2005 ingestemd met het voorstel van de Europese Commissie zo snel mogelijk te starten met de bilaterale gesprekken met de vijf landen teneinde -op basis van de rapportages in onderhavige mededeling- actieplannen op te stellen. De Raad verzoekt de Europese Commissie de actieplannen voor het eind van het jaar te presenteren.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 8 juli 2005 heeft de Adviesraad Internationale Vraagstukken een advies vastgesteld met betrekking tot de nieuwe oostelijke buurlanden van de Europese Unie. Zij deed dit naar aanleiding van een verzoek van de minister van Buitenlandse Zaken en de Staatssecretaris van Europese Zaken.