De Eerste Kamer heeft volgens Artikel 51 van het Reglement van Orde van de Eerste Kamer de mogelijkheid te debatteren over andere zaken dan wetsvoorstellen, dit worden doorgaans beleidsdebatten of themadebatten genoemd.

Jaarlijks terugkerende beleidsdebatten zijn de Algemene Politieke Beschouwingen en de Algemene Financiële beschouwingen. Een ander bijzonder beleidsdebat vindt ook elk jaar plaats in de vorm van de Algemene Europese beschouwingen, waarin aspecten van Europese samenwerking en integratie aan de orde worden gesteld. Voor het houden van overige beleidsdebatten is instemming van de plenaire vergadering nodig.

De Eerste Kamer kiest er soms ook voor om begrotingsvoorstellen in stemming te laten brengen en later een beleidsdebat te houden. De Eerste Kamer krijgt hiermee de kans om, ook al is het begrotingsvoorstel al aangenomen, alsnog met de regering over het beleid van de verantwoordelijke bewindspersoon of bewindspersonen te praten.