E110095
  ruit icoon
Laatste revisie: 29-06-2012

E110095 - Mededeling roadmap energie 2050



In deze mededeling van de Europese Commissie wordt de 'Energy Roadmap 2050' gepresenteerd, hetgeen een stappenplan behelst dat er op gericht is om de problematiek rondom het bereiken van een koolstofvrij energiesysteem aan te pakken. Het uiteindelijk doel van dit stappenplan is dat de CO2-uitstoot tot 2050 met meer dan 80% daalt.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

De minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie heeft op 15 juni 2012 gereageerd op de door de fracties van GroenLinks en PVV gestelde nadere vragen van 16 mei 2012 over de Routekaart energie 2050 en over de kabinetsvisie energievoorzieningszekerheid in het kader van dossier E110045. Op 26 juni 2012 is de reactie van de minister voor kennisgeving aangenomen.

Europees

Tijdens de Raad Transport, Telecommunicatie en Energie op 15 juni 2012 hebben de lidstaten zich gebogen over de ontwerpconclusies ten aanzien van deze Commissiemededeling over de Routekaart energie 2050. Er konden geen conclusies aangenomen worden.

Website van de Europese Commissie over de Routekaart Energie 2050.


Kerngegevens

document Europese Commissie

COM(2011)885PDF-document, d.d. 15 december 2011

commissie Eerste Kamer

beleidsterreinen

verwante dossiers


Behandeling Eerste Kamer

Op 26 juni 2012 is de reactie van de minister EL&I voor kennisgeving aangenomen.

De minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie heeft op 15 juni 2012 gereageerd op de door de fracties van GroenLinks en PVV gestelde nadere vragen van 16 mei 2012 over de Routekaart energie 2050 en over de kabinetsvisie energievoorzieningszekerheid in het kader van dossier E110045.

Op 16 mei 2012 is een brief verstuurd aan de minister van EL&I (en in afschrift aan de minister van BZ) met nadere vragen van de leden van de fracties van de PVV en GroenLinks over de Routekaart energie 2050 en over de kabinetsvisie energievoorzieningszekerheid (zie dossier E110045).

Leden van de fracties van de PVV en van Groenlinks leverden op 8 mei 2012 inbreng voor nader schriftelijk overleg over de Routekaart energie 2050 en over de kabinetsvisie energievoorzieningszekerheid in het kader van dossier E110045.

De commissie EL&I sprak op 17 april 2012 over de brief van de minister EL&I d.d. 2 april 2012 over de Routekaart energie 2050 en over de brief van de ministers EL&I en BZ d.d. 19 maart 2012 met nadere vragen over een kabinetsvisie energievoorzieningszekerheid (zie ook dossier E110045). De commissie besloot om nader schriftelijk overleg te voeren over beide onderwerpen en 8 mei 2012 vast te stellen als inbrengdatum.

Op 2 april 2012 heeft de minister van EL&I gereageerd op de brief van 27 januari 2012. De minister gaat in zijn reactie op de vragen van de leden van de fractie van GroenLinks, waarbij de SP zich heeft aangesloten, onder meer in op CO2-afvang en -opslag, energiebesparing en ETS .

De commissies BDO en EL&I hebben op 27 maart 2012 gesproken over de brief van de ministers van EL&I en BZ van 19 maart 2012 over een kabinetsvisie energievoorzieningszekerheid (zie dossier E110045). Zij besloten de brief te betrekken bij de bespreking van het nog verwachte antwoord van de minister van EL&I op een brief van de commissie EL&I d.d. 27 januari 2012 over de Routekaart Energie 2050. Beide brieven zullen in een commissievergadering van de commissie EL&I besproken worden.

De ministers van EL&I en BZ hebben op 19 maart 2012 de nadere vragen van de leden van de fracties van de PVV en D66 beantwoord.

De leden van de fracties van de PVV en D66 hebben op 31 januari 2012 nadere vragen gesteld aan de minister voor Buitenlandse Zaken en de minister voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie over een kabinetsvisie energievoorzieningszekerheid naar aanleiding van de mededeling over energievoorzieningszekerheid en internationale samenwerking (COM(2011)539), zie dossier E110045. Enkele van de in deze brief gestelde vragen hangen samen met vragen die de leden van de fracties van GroenLinks en de SP in de commissie voor EL&I per brief d.d. 27 januari 2012 aan de minister voor EL&I hebben gesteld over de Routekaart Energie 2050.

Op 24 januari 2012 heeft de fractie van GroenLinks inbreng geleverd over de mededeling. Op 27 januari 2012 is een brief verstuurd aan de minister van EL&I met vragen van de leden van de GroenLinks-fractie. De SP heeft zich bij deze vragen aangesloten. De regering wordt onder meer gevraagd een reactie te geven over de inzet op kernenergie.

Op 20 december 2011 heeft de commissie EL&I 24 januari 2012 als inbrengdatum voor een brief aan de regering vastgesteld.

De commissie voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) heeft de Routekaart energie 2050 als prioritair dossier geselecteerd uit het Werkprogramma 2011 van de Europese Commissie.


Behandeling Tweede Kamer

De Tweede Kamercommissie voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) heeft schriftelijk overleg gevoerd met de minister van EL&I over de geannoteerde agenda van de Energieraad van 15 juni 2012. De minister heeft op 14 juni 2012 de vragen van de commissie over onder meer de Routekaart energie 2050 beantwoord.

De Tweede Kamercommissie voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) heeft schriftelijk overleg gevoerd met de minister van EL&I over de geannoteerde agenda van de informele Energieraad van 19-20 april 2012. De minister heeft op 11 april 2012 de vragen van de commissie over onder meer de Routekaart energie 2050 beantwoord.

Op 25 januari 2012 heeft de minister van EL&I de Tweede Kamer via een brief gemeld dat het BNC-fiche over de mededeling Routekaart Energie 2050 niet binnen de zes-weken termijn aan de Kamer wordt gestuurd. Dit BNC-fiche werd uiteindelijk op 3 februari 2012 aangeboden en is betrokken bij het algemeen overleg (AO) over de Energieraad van 7 februari 2012

De Tweede Kamercommissie voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) heeft eveneens de mededeling over de Routekaart energie 2050 als prioritair dossier geselecteerd. Op 17 januari 2012 besloot de commissie het voorstel te agenderen voor een algemeen overleg (AO) op 7 februari 2012 voorafgaand aan de Energieraad.


Standpunt Nederlandse regering

Het Nederlandse kabinet verwelkomt in het BNC-fiche de EU Energie Routekaart 2050 en is voorstander van een vernieuwde Europese beleidsmix voor klimaat en energie richting 2030 die voldoende investeringszekerheid geeft aan marktpartijen om op effectieve en efficiënte wijze bij te dragen aan decarbonisatie, de economische doelen en een betrouwbare energievoorziening. Het EU beleid moet daarbij expliciete momenten en analyses inbouwen om rekening te houden met de grote onzekerheden over de lange termijnhorizon. 

Het kabinet acht het van belang dat terughoudend wordt omgegaan met diverse afgeleide Europese doelen voor 2030 opdat een zo efficiënt en kosteneffectief mogelijk beleid kan worden vormgegeven. Voor investeringszekerheid is een betrouwbaar en robuust EU beleidsraamwerk belangrijk. De contouren van die inzet betreffen:

  • Broeikasgassen (in de mondiale beleidscontext klimaat) en ETS
  • Concurrentievermogen, betrouwbaarheid en hernieuwbare energie
  • Energiebesparing
  • Interne markt en infrastructuur
  • Innovatie en verdienkansen
  • Gas en biomassa
  • Maatschappelijk draagvlak

Nederland steunt de Commissie dat het tijdig vaststellen van de doelen en bijbehorende maatregelen voor 2030 nodig is, mede omdat 2050 nog erg ver weg is. Het kabinet zet daarbij in op een voorwaardelijke broeikasgasreductiedoelstelling voor 2030, waarbij de uiteindelijke hoogte afhankelijk is van het niveau van mondiale actie en een adequate waarborging van de concurrentiepositie van het Europese bedrijfsleven. Nederland ziet het ETS als hoeksteen van een marktgerichte en kosteneffectieve decarbonisatie-aanpak in het Europees klimaat- en energiebeleid. Met betrekking tot hernieuwbare energie steunt Nederland de Commissie bij het ontwikkelen van een raamwerk (meer europese samenwerking en passende harmonisatie) hiervoor. Nederland erkent met de Commissie dat ruimte moet worden geboden aan alle energieopties op weg naar 2050 op die locaties waar dat in de EU het meest voor de hand ligt, gelet op de comparatieve voordelen. Verder steunt Nederland de observatie van de Europese Commissie dat nog de nodige obstakels weggewerkt moeten worden om in 2014 een volledige marktintegratie tot stand te kunnen brengen. Ook voor de noodzakelijke besparingsinvesteringen door huishoudens en bedrijfsleven vindt Nederland een stabiel en aantrekkelijk investeringsklimaat van belang. Specifiek voor gas - als flexibele, relatief goedkope en schone (transitie)brandstof - zal Nederland voorstellen om gas expliciet op de EU agenda te zetten. Nederland ziet een belangrijke rol weggelegd voor de EU op het terrein van energie en klimaat, maar benadrukt ook het belang van subsidiariteit. Bij veel maatregelen moet de verantwoordelijkheid liggen op het nationale niveau en/of bij belanghebbenden. Tenslotte erkent Nederland het belang van maatschappelijk draagvlak en participatie. Ook daarbij is het van essentieel belang om duidelijkheid te creëren over de kosten en baten, en de voordelen van de noodzakelijke Europese samenwerking.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

In deze mededeling van de Europese Commissie wordt de 'Energy Roadmap 2050' gepresenteerd, hetgeen een stappenplan behelst dat er op gericht is om de problematiek rondom het bereiken van een koolstofvrij energiesysteem aan te pakken. Het uiteindelijk doel van dit stappenplan is dat de CO2-uitstoot tot 2050 met meer dan 80% daalt. De Commissie beoogt met dit voorstel lidstaten te steunen in het maken van duurzame keuzes in energiebeleid en het scheppen van een stabiel bedrijfsklimaat voor particuliere investeringen. Door de Commissie worden verschillende 'ontkolingsscenario's'  (energie-efficiëntie, hernieuwbare energie, kernenergie en het afvangen en opslaan van CO2) beschreven alsmede het beleidskader dat daarvoor nodig is.

De Commissie geeft in haar mededeling onder meer aan dat er een herindeling van energiemarkten nodig is, waarbij lokale energiebronnen en gecentraliseerde energiesystemen worden geïntegreerd.  De sociale dimensie (onder andere het effect op werkgelegenheid) van het stappenplan wordt daarbij als cruciaal betiteld. Ook wordt het belang gemarkeerd van bredere, internationale afspraken op dit terrein. Hierbij wordt onder andere gedoeld op EU-energiepartners Rusland, Noorwegen en Oekraïne. Teneinde dit nieuwe energie systeem te bereiken, dient volgens de Commissie aan een tiental voorwaarden te worden voldaan. Hierbij worden onder meer genoemd het implementeren van de Europa 2020-strategie, het ontwikkelen van een nieuwe energie infrastructuur en opslagcapaciteit alsmede de noodzaak van grotere publieke en private investeringen in onderzoek en innovatie.

Het door de Commissie voorgestelde stappenplan dient de basis te vormen voor verdere beleidsinitiatieven op specifieke terreinen van energiebeleid die in de komende jaren zullen worden gepubliceerd. Volgend jaar zullen er voorstellen worden gepubliceerd op het gebied van de interne markt, hernieuwbare energie en nucleaire veiligheid. 


Behandeling Raad

Tijdens de Raad Transport, Telecommunicatie en Energie op 15 juni 2012 hebben de lidstaten zich gebogen over de ontwerpconclusies ten aanzien van deze Commissiemdedeling over de Routekaart energie 2050. Het voorzitterschap betreurde het dat over de raadsconclusies geen consensus kon worden bereikt. Een week voor de Raad is Polen met nadere tekstsuggesties gekomen om elke verwijzing naar klimaatbeleid of CO2 reductie te schrappen. Deze tekstsuggesties waren voor de andere lidstaten niet acceptabel.

Tijdens de informele Energieraad 19-20 april 2012 presenteerde de Europese Commissie de mededeling Routekaart energie 2050. De discussie tijdens de informele Energieraad moet een eerste aanzet vormen voor de raadsconclusies die het Deense voorzitterschap tijdens de Energieraad van 15 juni a.s. wil aannemen. Tijdens de discussie is er aandacht besteed aan de rol van energie-infrastructuur binnen de Routekaart Energie 2050.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling in Comité van de Regio's

Op 15 december 2011 heeft het Comité van de Regio's in een persbericht een eerste reactie gepubliceerd op de Roadmap energie 2050.


Behandeling EESC

Op 23 mei 2012 heeft het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) een advies uitgebracht over de Routekaart energie 2050. Het EESC geeft onder meer aan met name goed te spreken te zijn over de laatste van de tien prioriteiten van de Routekaart: het advies om concrete en specifieke mijlpalen vast te leggen, zodat sturing kan worden gegeven aan de vorderingen die de komende jaren moeten worden gemaakt. Ook is het ermee eens dat een beleidskader voor 2030 nu aan belang wint als betrouwbare leidraad voor de investeringsbesluiten voor de komende jaren, ofwel als "richtpunt" dat - voor de berekening van de voordelen en opbrengst van investeringen - verder moet reiken dan 2020.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

Op 27 maart 2012 heeft de commissie voor Europese Zaken van de Federale Raad van Oostenrijk een mededeling aangenomen over de Routekaart Energie 2050. Een van vier routes die de Europese Commissie voorstelt naar een koolstofvrij energiesysteem is het gebruik van kernenergie. Oostenrijk wijst deze aanpak af. De commissie voor Europese Zaken van de Federale Raad wijst erop dat de Routekaart Energie 2050 kernenergie presenteert als een gunstig geprijsde en milieuvriendelijke zinvolle optie, maar de hoge kosten van de opslag van nucleair afval en de enorme financiële last van de aansprakelijkheid bij nucleaire ongevallen zijn niet meegenomen in de Routekaart.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen