E130024
  ruit icoon
Laatste revisie: 11-09-2013

E130024 - Commissiemededeling: De EU-strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering



Europa warmt sneller op dan veel andere delen van de wereld: het afgelopen decennium lag de Europese landtemperatuur gemiddeld 1,3 °C hoger dan in het pre-industriële tijdperk, terwijl de wereldwijde gemiddelde stijging 0,8 °C bedraagt. De gevolgen hiervan variëren met de klimatologische, geografische en sociaaleconomische omstandigheden, maar alle lidstaten staan bloot aan klimaatverandering. De mededeling over de aanpassingsstrategie is erop gericht reacties van de andere EU-instellingen los te maken.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 10 september 2013 heeft de commissie voor Infrastructuur, Milieu en Ruimtelijke Ordening de reactie van de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu op de brief van 10 juli 2013 besproken en deze voor kennisgeving aangenomen.

Europees

Op 21 juni 2013 werden tijdens de Raad voor Economische Zaken en Financiën (ECOFIN) ook enkele conclusiesPDF-document aangenomen ten aanzien van de Europese strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering.

De Milieuraad van 18 juni 2013 heeft enkele conclusiesPDF-document aangenomen over de strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering.


Kerngegevens

document Europese Commissie

COM(2013)216PDF-document, d.d. 16 april 2013

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein


Behandeling Eerste Kamer

Op 10 september 2013 heeft de commissie voor Infrastructuur, Milieu en Ruimtelijke Ordening de reactie van de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu op de brief van 10 juli 2013 besproken en deze voor kennisgeving aangenomen.

De staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu heeft op 28 augustus 2013 een reactie gestuud op de brief van 10 juli 2013 met vragen aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu.

Op 10 juli 2013 is er een brief verstuurd met vragen aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu. De leden van de fracties van GroenLinks, ChristenUnie en PvdA hebben een aantal vragen gesteld waarbij de leden van de SP-fractie hebben aangegeven zich aan te sluiten bij de vragen van de PvdA.

Inbreng ten behoeve van schriftelijk overleg met de regering werd op 2 juli 2013 geleverd door de fracties van PvdA, GroenLinks en ChristenUnie in de commissie voor Infrastructuur, Milieu en Ruimtelijke Ordening (IMRO). Op basis van deze inbrengen zal een conceptbrief worden opgesteld en per mail worden rondgezonden, opdat andere fracties zich desgewenst kunnen aansluiten.

De commissie voor Infrastructuur, Milieu en Ruimtelijke Ordening (IMRO) heeft op 25 juni 2013 besloten dat het leveren van inbreng voor schriftelijk overleg over deze mededeling een week aangehouden wordt.

De commissie voor Infrastructuur, Milieu en Ruimtelijke Ordening (IMRO) heeft op 4 juni 2013 besloten dat zij 25 juni 2013 vaststelt als datum voor het leveren van inbreng voor schriftelijk overleg over deze mededeling.

De commissie voor Infrastructuur, Milieu en Ruimtelijke Ordening (IMRO) heeft op 7 mei 2013 besloten de procedure aan te houden tot na de procedurevergadering van de commissie I&M in de Tweede Kamer.

De commissie voor Infrastructuur, Milieu en Ruimtelijke Ordening (IMRO) heeft de mededeling als prioritair geselecteerd uit het werkprogramma 2013 van de Europese Commissie.


Behandeling Tweede Kamer

De commissie I&M heeft op 29 mei 2013 tijdens de procedurevergadering besloten het voorstel te agenderen voor het algemene overleg voorafgaande aan de Milieuraad van juni dat op 11 juni 2013 plaatsvond.

Ook de commissie voor Infrastructuur en Milieu (I&M) van de Tweede Kamer heeft de mededeling als prioritair geselecteerd uit het werkprogramma 2013 van de Europese Commissie.


Standpunt Nederlandse regering

Het kabinet verwelkomt de mededeling. De huidige en toekomstige veranderingen van het klimaat vereisen een proactieve houding. Daarin staat wat Nederland betreft het vergroten van de weerbaarheid van lidstaten centraal. Lidstaten wordt een kader en ondersteuning geboden om de bewustwording om te zetten in actie. De Commissie stelt geen specifieke nieuwe regelgeving voor klimaatadaptatie voor omdat het onderwerp op EU niveau kan worden geadresseerd door integratie binnen de huidige EU regelgeving. Deze benadering wordt door Nederland ondersteund.

De Commissie verwacht dat lidstaten in 2017 een omvattende adaptatiestrategie hebben vastgesteld. Nederland ziet dit als een middel voor een coherente aanpak binnen de EU, maar waakt ervoor dat dit ook een wettelijke resultaatverplichting wordt. Nederland wil zich het recht voorbehouden, op basis van de nationale omstandigheden en risico inschattingen, eigen prioriteiten te stellen. Uiteraard zal daarbij rekening worden gehouden met grensoverschrijdende effecten en EU regelgeving. Het kabinet wil in de voor deze zomer (2013) aangekondigde integrale visie op klimaatmitigatie en adaptatie aangeven hoe de Europese klimaatstrategie doorwerking krijgt op nationaal niveau.

Verder wil de Nederlandse regering

  • actief betrokken zijn bij het verder ontwikkelen van indicatoren en het door de Commissie voorgestelde score-board
  • is zij positief over het gebruik van LIFE financiering en juicht het stimuleren van de aanpak op lokaal en regionaal niveau toe.
  • onderschrijft zij de noodzaak tot verdere kennisontwikkeling en het uitwisselen van kennis en ervaringen en vindt het van belang dat Nederland hier actief in participeert
  • is het kabinet het eens met de Commissie eens dat het belangrijk is eventueel noodzakelijke aanpassingen in verband met (komende) klimaatverandering onderwerp te laten zijn van beleid dat op EU niveau wordt gemaakt voor belangrijke EU relevante beleidsvelden en sectoren
  • zal zij nauwlettend volgen in hoeverre eventuele wijzigingen via het normalisatieproces voor infrastructuur verplichtend kunnen gaan doorwerken naar de praktijk.
  • constateert het kabinet dat in een aantal fondsen voor de periode 2014-2020 de mogelijkheid wordt geboden ter ondersteuning van het integreren van klimaatacties.
  • duidelijk maken dat het gebruikmaken van het bestaande Comité klimaatverandering laat zien dat de Commissie nieuwe structuren wil vermijden en dit past bij de Nederlandse inzet.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

De Europese Commissie heeft op 16 april 2013 een mededeling gepubliceerd inzake een EU-strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering. In deze mededeling stelt de Commissie acht verschillende acties voor:

  • 1. 
    Aanmoedigen van lidstaten tot vaststelling van veelomvattende aanpassingsstrategieën door onder meer een "scorebord aanpassingsparaatheid" om lidstaten te kunnen meten en het evalueren van de door de lidstaten ondernomen acties in 2017.
  • 2. 
    Verstrekken van LIFE-financiering ter ondersteuning van capaciteitsopbouw en intensivering van de aanpassingsmaatregelen in Europa.
  • 3. 
    Invoeren van aanpassing in steden op basis van het model van het "Convenant van burgemeesters"-initiatief.
  • 4. 
    Inspannen om de kenniskloof te overbruggen.
  • 5. 
    Verder ontwikkelen van Climate-Adapt als centraal punt voor alle informatie over aanpassing in Europa.
  • 6. 
    Bevorderen van de klimaatbestendigheid van het gemeenschappelijk landbouwbeleid, cohesiebeleid en gemeenschappelijk visserijbeleid.
  • 7. 
    Zorgen voor een meer klimaatbestendige infrastructuur door onder meer na te gaan of verschillende voor de industrie relevante normen herziening behoeven met het oog op een betere integratie van de aanpassingsoverwegingen.
  • 8. 
    Bevorderen van verzekeringen en andere financiële producten voor klimaatbestendige investeringen en zakelijke beslissingen.


Behandeling Raad

Op 21 juni 2013 werden tijdens de Raad voor Economische Zaken en Financiën (ECOFIN) ook enkele conclusiesPDF-document aangenomen ten aanzien van de Europese strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering.

De Milieuraad van 18 juni 2013 heeft enkele conclusiesPDF-document aangenomen over de strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering. Volgens het verslag van het ministerie kwamen een aantal zaken aan bod met betrekking tot de klimaatadaptatiestrategie:

  • er werd uitgebreid stilgestaan bij de overstromingen in Centraal-Europa. De algehele opinie was dat deze overstromingen nog duidelijker hebben gemaakt hoe belangrijk het is om de EU klimaatrobuust te maken. Veel lidstaten brachten naar voren dat actie noodzakelijk is, omdat door klimaatverandering extreme weersomstandigheden steeds vaker zullen voorkomen, met alle gevolgen van dien.
  • Een aantal lidstaten, waaronder Nederland, gaven aan dat kennisuitwisseling en investeringen in nieuwe technologieën noodzakelijk zijn. Een groot aantal lidstaten onderstreepte het belang van op maat gesneden maatregelen en de ontwikkeling van nationale strategieën voor klimaatadaptatie. Ook gaven diverse lidstaten aan dat het belangrijk is dat de adaptatiestrategie doorwerkt in andere EU-beleidsinitiatieven. Het vrijwillige, niet-bindende karakter van de strategie werd door de lidstaten verwelkomd.
  • Er bestond veel aandacht voor het integreren van adaptatie in het EU-budget.
  • De Commissie benadrukte het belang van aandacht voor grensoverschrijdende aspecten in nationale adaptatiestrategieën en was verheugd dat er een relatie wordt gelegd tussen nationale adaptatiestrategieën en bijvoorbeeld Horizon 2020, structuurfondsen en het GLB. De Commissie riep de Milieuministers op de discussie over de hervorming en vergroening van het GLB goed te volgen en er voor te waken dat klimaatadaptatie wordt geïntegreerd in de (nationale) uitvoering van het GLB.
  • Daarnaast gaf de Commissie aan dat klimaatadaptatiestrategieën voldoende flexibel moeten zijn om in te kunnen spelen op lokale en regionale omstandigheden. Tenslotte merkte de Commissie op dat via het convenant van burgemeesters lokale bestuurders hebben aangegeven te willen samenwerken om effectief klimaatadaptatiebeleid te ontwikkelen. Dit convenant betreft een vrijwillig initiatief van lokale en regionale overheden om de energie-efficiëntie en het gebruik van duurzame energiebronnen op hun grondgebied te verhogen om de 20% CO2 reductiedoelstelling van de EU tegen 2020 te behalen en te overtreffen.

Op 28 mei 2013 stuurde de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu (I&M) de geannoteerde agenda voor de Milieuraad van 18 juni 2013 naar de Kamer. Het Voorzitterschap hoopt tijdens deze Milieuraad raadsconclusies te kunnen vaststellen die de mededeling onderschrijven. De staatssecretaris laat weten dat op 31 mei een BNC-fiche over deze mededeling zal verschijnen. Verder laat de staatssecretaris weten dat Nederland de mededeling verwelkomt. Het kabinet acht de motivatie voor het uitbrengen van de strategie legitiem gelet op de grensoverschrijdende dimensie, de EU-competentie in bestaand EU-beleid, schaalvoordelen (capaciteit, kennis dataverzameling) en verschillen in capaciteit in regio's om met kwetsbaarheid om te gaan. Het voorstel onderkent de rol en verantwoordelijkheden van de verschillende bestuurlijke niveaus. Nederland is tevreden met de keuze van de Commissie om een kader en ondersteuning (handreikingen en middelen) te bieden om de bewustwording om te zetten in actie, maar nu geen specifieke bindende adaptatieregelgeving voor te stellen.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen