Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 14 mei 2024 besloten de commissies het verslag van een schriftelijk overleg voor kennisgeving aan te nemen en het Rechtsstaatsrapport 2023 verder te betrekken bij de Algemene Europese Beschouwingen.

Europees

Tijdens de Raad Algemene Zaken van 21 mei 2024 (21.501-02, GJ) vond een landenspecifieke rechtsstaatsdialoog plaats op basis van de landenhoofdstukken van Cyprus, Litouwen, Letland en Luxemburg.

volledige titel

Mededeling van de Commissie: Verslag over de rechtsstaat 2023 - Situatie op het gebied van de Rechtsstaat in de Europese Unie

document Europese Commissie

COM(2023)800, d.d. 5 juli 2023

commissies Eerste Kamer

Op 14 mei 2024 besloten de commissies het verslag van een schriftelijk overleg voor kennisgeving aan te nemen en het Rechtsstaatsrapport 2023 verder te betrekken bij de Algemene Europese Beschouwingen.

Op 2 mei 2024 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken een antwoord op de brief met vragen van 13 maart 2024. Op 13 mei 2024 is het verslag van een schriftelijk overleg vastgesteld (35295, AR).

Op 13 maart 2024 is de brief verstuurd naar de minister van Buitenlandse Zaken.

Op 6 februari 2024 besloten de commissies inbreng te leveren voor schriftelijk overleg op 5 maart 2024. Tevens besloten de commissies om het landenrapport Nederland voortaan te behandelen in de commissie J&V.

Op 30 januari 2024 vond de deskundigenbijeenkomst over het EU-rechtsstaatrapport plaats.

Op 21 november 2023 stemden de commissies in met de invulling van de deskundigenbijeenkomst op 30 januari 2024 over het rechtsstaatrapport 2023 van de Europese Commissie. In het eerste blok 'Rechtsstatelijkheid in de EU', wordt gesproken over institutionele kwesties in verband met controles en waarborgen, mediavrijheid en pluralisme en de rol van maatschappelijke organisaties bij het waarborgen van de rechtsstaat. In de volgende blokken wordt gesproken over de landenrapporten Polen en Hongarije. Tot slot wordt gesproken over het landenrapport Nederland, in het bijzonder over het hoofdstuk Justitiële stelsels: Inspanningen om de kwaliteit en efficiëntie van justitie te verbeteren, met name "Digitalisering van de rechterlijke systemen in Nederland".

Op 24 oktober 2023 bespraken de commissies de opzet voor de deskundigenbijeenkomst. De commissies besloten de deskundigenbijeenkomst op 30 januari te houden.

Naar aanleiding van de uitgestelde deskundigenbijeenkomst over de rechtsstaat in de EU besloot de commissie EUZA op 10 oktober 2023 in een gecombineerde vergadering EUZA en J&V op 24 oktober 2023 de ontvangen suggesties van de fracties voor thema's en sprekers te agenderen en een nieuwe datum vast te stellen.

Op 26 september 2023 besloten de commissies op 21 november 2023 de deskundigenbijeenkomst te organiseren. Ook stemden de commissies ermee in om uiterlijk 3 oktober 2023 suggesties voor thema's en sprekers per e-mail aan te leveren bij de commissiestaf.

Op 11 juli 2023 besloten de commissies EUZA en J&V het Rechtsstaatrapport 2023 in behandeling te nemen. Zij wensen begin oktober een deskundigenbijeenkomst te organiseren over de rechtsstaat in de EU. Tevens gaven de commissies aan na de deskundigenbijeenkomst en ontvangst van de kabinetsappreciatie schriftelijk overleg te willen voeren, met het oog op een eventueel te houden debat na het aantreden van een nieuw kabinet. Tot slot wensen zij ook in gesprek te gaan met de betrokken Eurocommissaris.

Op 26 oktober 2023 voerde de Tweede Kamercommissie Europese Zaken schriftelijk overleg met de minister van Buitenlandse Zaken naar aanleiding van de kabinetsappreciatie over het Rechtsstaatrapport 2023 (21501-02, 2773).

Op 8 september 2023 ontving de Kamer een kabinetsappreciatie (35.295, AO) over het Rechtsstaatrapport 2023.

In de appreciatie gaat het kabinet in op de aanbevelingen van de Europese Commissie en licht de regering toe hoe Nederland op de aanbevelingen in zal gaan. Daarnaast gaat het kabinet in op de bredere, horizontale ontwikkelingen op het terrein van rechtsstatelijkheid in de Unie. Ook wordt er ingegaan op het Nederlandse landenhoofdstuk langs de vier hoofdthema's justitiële stelsels, het kader voor corruptiebestrijding, pluriformiteit en vrijheid van de media en andere institutionele kwesties in verband met controlemechanismen.

Op 5 juli 2023 heeft de Europese Commissie haar vierde EU-rechtsstaatrapport uitgebracht. Het verslag bevat een overzicht van de staat van de rechtsstaat in de EU en in de verschillende lidstaten en de veranderingen sinds het rapport van 2022. Het rapport markeert tevens de start van een nieuwe cyclus van dialoog en controle.

De Europese Commissie focust in het rapport met name op dezelfde onderwerpen als in 2022. Dat zijn de vier hoofdthema's:

• - 

  justitiële stelsels;
• - 

  kader voor corruptiebestrijding;
• - 

  pluriformiteit en vrijheid van de media;
• - 

  andere institutionele kwesties in verband met controlemechanismen.

Naast een horizontale bespreking van de algemene ontwikkelingen op het gebied van de rechtsstaat in de EU zijn ook per lidstaat landenspecifieke hoofdstukken uitgebracht.

Tijdens de Raad Algemene Zaken van 21 mei 2024 (21.501-02, GJ) vond een landenspecifieke rechtsstaatsdialoog plaats op basis van de landenhoofdstukken van Cyprus, Litouwen, Letland en Luxemburg.

Tijdens de Raad Algemene Zaken van 29 januari 2024 (21.501-02, FZ) is er een landenspecifieke rechtsstaatsdialoog gehouden op basis van de landenhoofdstukken uit het Commissie rechtsstaatrapport. Het ging tijdens deze Raad over de landenhoofdstukken van Frankrijk, Spanje, Italië en Kroatië.

Tijdens de Raad Algemene Zaken van 24 oktober 2023 (21.501-02, FR) vond er een landenspecifieke rechtsstaatsdialoog plaats op basis van de landenhoofdstukken uit het Commissie rechtsstaatrapport. Het ging tijdens deze Raad over de landenhofdstukken van Denemarken, Ierland, Duitsland, Griekenland en Estland.

Tijdens de Raad Algemene Zaken van 19 september 2023 (21.501-02, FO) sprak de Raad over de situatie van de rechtsstaat in de lidstaten en de EU, naar aanleiding van het rechtsstaatrapport. Nederland gaf tijdens de Raad aan dat de rechtsstaat centraal moet staan in de uitbreidingsdiscussie. Tevens gaf Nederland aan graag meer informatie te ontvangen van de Commissie over het voornemen om het rechtsstaatsrapport open te stellen voor kandidaat-lidstaten.

Tijdens de Raad Algemene Zaken van 10 juli 2023 (21.501-02, FJ) gaf de Europese Commissie een toelichting op het gepubliceerde rechtsstaatrapport. De Commissie gaf hirbij onder meer aan dat het rapport dit jaar ingaat op de opvolging van de landspecifieke aanbevelingen die in 2022 voor het eerst in het rapport zijn opgenomen. Het rechtsstaatrapport zal worden besproken tijdens de jaarlijkse horizontale rechtsstaatdialoog, die gepland staat voor de Raad Algemene Zaken van 19 september 2023.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

De commissie voor Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE) van het Europees Parlement behandelt het voorstel. De commissies voor Verzoekschriften (PETI), Constitutionele zaken (AFCO), Begroting (BUDG), Juridische zaken (JURI), Begrotingscontrole (CONT) zijn aangesteld als adviescommissies.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.