Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in commissie Eerste Kamer.

nationaal

Op 23 april 2024 werd inbreng voor schriftelijk overleg geleverd door de fracties van BBB (Van Gasteren), VVD (Petersen), D66 (Belhirch), SP (Van Apeldoorn), CU (Huizinga-Heringa), PvdD (Koffeman), JA21 (Van Bijsterveld) en Volt (Hartog).

Europees

Tijdens de Europese Raad van 21 en 22 maart 2024 werd het pakket besproken en werd het verzoek gedaan om snel voortgang te boeken op het verordeningsvoorstel voor een Europees Defensie-industrieprogramma (EDIP) en de werkzaamheden overeenkomstig de gezamenlijke mededeling over een Europese defensie-industriestrategie (EDIS).

volledige titel

Voorstel voor een Verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van het programma voor de Europese defensie-industrie en van een kader van maatregelen ter waarborging van de tijdige beschikbaarheid en levering van defensieproducten

document Europese Commissie

COM(2024)150, d.d. 5 maart 2024

commissie Eerste Kamer

beleidsterreinen

Op 23 april 2024 werd inbreng voor schriftelijk overleg geleverd door de fracties van BBB (Van Gasteren), VVD (Petersen), D66 (Belhirch), SP (Van Apeldoorn), CU (Huizinga-Heringa), PvdD (Koffeman), JA21 (Van Bijsterveld) en Volt (Hartog).

Op 9 april 2024 besloot de commissie het pakket in behandeling te nemen en op 23 april 2024 inbreng voor schriftelijk overleg te leveren.

Op 12 maart 2024 besloot de commissie het BNC-fiche af te wachten en de voorstellen over de Europese industriële defensiestrategie vervolgens opnieuw te agenderen. Het lid Hartog (Volt) verzoekt daarbij ook de kabinetsappreciatie over het Witboek van de Europese Commissie over exportcontrole te betrekken bij de verdere behandeling.

Op 16 april leverde de commissie Defensie inbreng voor schriftelijk overleg over het BNC-fiche. De antwoorden hierop zullen betrokken worden bij het commissiedebat Raad Buitenlandse Zaken Defensie op 15 mei 2024.

Tijdens het debat over de buitengewone Europese Top van 17 en 18 april 2024 dienden de leden Eerdmans (JA21) en Tuinman (BBB) een motie in over de Nederlandse defensie-industrie-initiatieven op nationaal niveau ondersteunen (21.501-20, 2078). De motie is aangenomen.

Op 28 maart 2024 stemde de commissie Defensie in met het mandaat van de rapporteurs en de begroting voor het rapporteurschap. De leden Dassen en Erkens werden in dit kader tot rapporteur benoemd.

Op 14 maart 2024 besloot de commissie voor Defensie van de Tweede Kamer om een feitelijke vragenronde te houden over de kabinetsappreciaties (BNC-fiches). De commissie besloot tevens het verslag van een schriftelijk overleg naar aanleiding van deze vragenronde te betrekken bij een commissiedebat.

Dit pakket voorstellen is geprioriteerd door de Tweede Kamer.

Op 28 maart 2024 ontving de Kamer het BNC-fiche. Het kabinet steunt de plannen van de Europese Commissie om de Europese defensie- en veiligheidsindustrie (EDTIB) te versterken en onderstreept het belang van meer investeringen in de EDTIB. Het steunt de voorgestelde streefpercentages, maar pleit ook voor flexibiliteit bij de samenwerking met niet-EU partnerlanden, zoals de Verenigde Staten. Verder benadrukt het kabinet het belang van grensoverschrijdende industriële samenwerking en competitie binnen de EU, en verwelkomt het maatregelen om financiering voor de EDTIB te verbeteren en de rol van het mkb in de defensie-industrie te versterken.

Bevoegdheid

Het kabinet staat positief tegenover de bevoegdheid van de EU voor de mededeling als de verordening. De verordening is gebaseerd op verschillende rechtsgrondslagen: artikel 173 VWEU voor het concurrentievermogen van de Europese defensie-industrie (EDTIB), artikel 114 VWEU voor de Europese markt voor defensiematerieel (EDEM), artikel 212 VWEU voor de versterking van de Oekraïense defensie-industriebasis (DTIB), en artikel 322 VWEU voor de financiële bepalingen. Het kabinet is het eens met deze rechtsgrondslagen.

Subsidiariteit

Het kabinet oordeelt positief over de subsidiariteit van zowel de mededeling als de verordening. De subsidiariteitstoets is niet van toepassing op de onderdelen van de verordening die onder artikel 322 VWEU vallen, omdat de bevoegdheid om financiële regels vast te stellen enkel door de EU kan worden uitgeoefend. Het kabinet beoordeelt de subsidiariteit van de andere onderdelen van de verordening als positief. Zowel de mededeling als de verordening streven ernaar de Europese defensie-industrie te versterken door de productiecapaciteit op te schalen, gezamenlijke aanschaf te bevorderen en leveringszekerheid te verbeteren. Gecoördineerd Europees optreden is volgens het kabinet nodig om aan de toegenomen vraag te kunnen voldoen en problemen zoals leveringscrises en fragmentatie van de Europese defensiemarkt aan te pakken. Het kabinet acht optreden op EU-niveau daarom gerechtvaardigd.

Proportionaliteit

Tot slot is het kabinet ook positief over de proportionaliteit van de mededeling en de verordening. Het voorgestelde optreden en budget lijken het kabinet geschikt om samenwerking tussen lidstaten aan te jagen. Daarnaast stelt het kabinet dat het voorgestelde optreden binnen de noodzakelijke grenzen blijft, geen verplichtingen oplegt aan de lidstaten en past binnen de huidige geopolitieke context.

Op 5 maart 2024 presenteerde de Europese Commissie en de Hoge vertegenwoordiger de eerste Europese strategie voor de defensie-industrie (EDIS). De EDIS moet de paraatheid van de Europese defensie-industrie verbeteren door lidstaten te stimuleren meer en gezamenlijk te investeren. Naast de strategie presenteerde de Europese Commissie een verordeningsvoorstel voor een programma voor de Europese defensie-industrie, dat budget voor investeringen in de defensie-industrie vrijmaakt en een juridisch kader schetst voor de samenwerking op het gebied van defensiemateriaal.

Tijdens de Europese Raad van 21 en 22 maart 2024 werd het pakket besproken en werd het verzoek gedaan om snel voortgang te boeken op het verordeningsvoorstel voor een Europees Defensie-industrieprogramma (EDIP) en de werkzaamheden overeenkomstig de gezamenlijke mededeling over een Europese defensie-industriestrategie (EDIS).

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

COM(2024)150

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel COM(2024)150 weergegeven.

JOIN(2024)10

De commissie Industrie, onderzoek en energie (ITRE) van het Europees Parlement behandelt het voorstel. De commissies Buitenlandse Zaken (AFET), Begroting (BUDG), Economische en Monetaire Zaken (ECON) en Interne Markt en Consumentenbescherming (IMCO) zijn aangesteld als adviescommissies.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel JOIN(2024)10 weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel COM(2024)150 in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel JOIN(2024)10 in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.