Het Nederlands slavernijverleden is dinsdag 1 juli herdacht bij het Nederlandse Slavernijmonument in het Oosterpark in Amsterdam. Eerste Kamervoorzitter Jan Anthonie Bruijn en Tweede Kamer Ondervoorzitter Tom van der Lee legden namens de Staten-Generaal een krans bij het monument van de Surinaamse kunstenaar Erwin de Vries.
De herdenking begon met het brengen van een plengoffer door Winti-priesteres Marian Markelo. Vervolgens waren er toespraken van onder anderen demissionair minister-president Dick Schoof, burgemeester van Amsterdam Femke Halsema, voormalig minister-president van Sint Maarten Silveria Jacobs en hoofdkapitein Sylvester Aboikoni namens de marrongemeenschap in Nederland. Ook was er een minuut stilte.
Op 1 juli 1863 nam Nederland een wet aan die de afschaffing van de slavernij regelde. Na een overgangsperiode kwam de daadwerkelijke afschaffing van de slavernij tien jaar later, in 1873. Op 1 juli 2023 was dat 150 jaar geleden. Die dag bood koning Willem-Alexander in zijn toespraak excuses aan voor het Nederlandse slavernijverleden. De 150-jarige afschaffing van de slavernij betekende ook de start van een herdenkingsjaar met vele activiteiten en evenementen waarbij is stilgestaan bij de geschiedenis en de doorwerking ervan in het heden.
De Nationale Herdenking Nederlands Slavernijverleden wordt georganiseerd door het NiNsee, dat kennis rondom de gedeelde geschiedenis van het slavernijverleden verzamelt, beheert en deelt. Naast de herdenking is op het Museumplein in Amsterdam op 1 juli het 'verbreken van de ketenen' gevierd tijdens het Keti Koti Festival.