Verslag van de vergadering van 18 mei 2021 (2020/2021 nr. 37)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 15.22 uur
De heer Frentrop i (FVD):
Voorzitter. We hebben het vandaag over een heleboel geld, over bijna 1.100 miljard voor de reguliere Europese begroting. Daarbovenop hebben we het over nog eens 750 miljard voor iets wat verkocht wordt als een coronaherstelfonds, maar wat voor zeker 70% helemaal niks met corona of herstel te maken heeft. In een chocoladereep moet een bepaalde hoeveelheid cacao zitten voordat je het "chocola" mag noemen, maar voor Europese herstelfondsen geldt dat niet. Daar hoeft geen herstel in te zitten. En dan heb ik het nog niet over alle euro's die de Europese Centrale Bank in de economie pompt om die te laten groeien, allemaal ten koste van onze gepensioneerden.
Bij elkaar hebben we het dus over meer dan 2.000 miljard euro's. Dat zijn meer euro's dan er sterren zijn in ons melkwegstelsel. Eigenlijk heeft Forum voor Democratie over dit hele megalomane plan maar één vraag aan de minister, aan de regering. Wat is nou het nut van dit alles voor Nederland? Wat krijgen wij hier nou voor terug? Wat levert het ons op? We hebben de plannen echt goed bestudeerd, maar we kunnen daar niks in vinden wat goed is voor Nederland. Mijn hoofdvraag is dus echt: waarom in hemelsnaam?
Dan heb ik nog een paar detailvragen. Nou ja, "detailvragen" … Ze gaan ieder wel over meer dan 100 miljard. De eerste vraag gaat over de reguliere zevenjaarsbegroting, die ruim 1.100 miljard. Dat is iets meer dan de vorige keer, hoewel een groot deel van de Europese Unie vertrokken is. Het Verenigd Koninkrijk is weg. Wij hadden dan een kleinere begroting verwacht, temeer daar de Europese Unie het geld van de vorige zeven jaar, ook 1.000 miljard, helemaal niet op heeft kunnen maken. Er is nog 300 miljard over. Dat wist de premier niet toen we hem daar in oktober naar vroegen, maar dat is echt zo. In die 1.100 miljard zitten allemaal dingen die blijkbaar niet veranderen om de zeven jaar. Een derde van die begroting gaat weer naar landbouw, maar ik heb niks van de regering gehoord over de relatie met de stikstofcrisis in Nederland, waardoor de landbouw hier — tenminste, volgens sommige fracties — zou moeten halveren. Daarom mijn eerste detailvraag aan de minister: is er bij de onderhandelingen over de Europese begroting wel enig verband gelegd tussen die 356 miljard voor de landbouw aan EU-uitgaven in de komende zeven jaar en de problemen voor de landbouw in dit dichtbevolkte Nederland?
Dan nog een inhoudelijke vraag over die zevenjaarsbegroting. Weer gaat een derde van die begroting naar cohesie. Dat is al overdracht van op papier meer welvarende landen naar op papier minder welvarende landen. 378 miljard gaat daarheen. Dat gebeurt al en opnieuw. Waarom? Daar wordt niet over gesproken, terwijl vorig jaar de niet benutte EU-uitgaven uitkwamen op een recordbedrag van 298 miljard euro; dat berekende de Europese Rekenkamer. Die zei daarbij dat dat komt doordat de armere lidstaten er niet in slaagden om dat Brusselse steungeld te absorberen met goedgekeurde projecten, zoals de aanleg van infrastructuur waarmee die armere Europese landen hun economische achterstand op de rest hadden kunnen verkleinen. Dus waarom dan weer opnieuw die 378 miljard in het normale budget? Dan hebben we het nog niet over de extra's gehad. Ik zou denken: minder. Maar in Brussel denkt men tegengesteld. Vanwege corona — daar hebben we 'm weer, maar het is niet echt vanwege corona — heeft men de voorwaarden voor dit oude geld, dat nog niet op is, maar versoepeld, zodat het misschien toch nog opkomt. En men heeft iets nieuws bedacht, dat herstelfonds van 750 miljard, waarvan zoals gezegd 70% niks te maken heeft met corona, maar gebaseerd is op de omvang van de bevolking, de welvaart en de werkloosheid. 70% van die 750 miljard is 525 miljard extra overdracht van ons naar die arme landen, boven op het gewone deel van bijna 400 miljard en dat is weer bovenop de bijna 300 miljard die ze de vorige zeven jaar niet op konden krijgen. Wat dit allemaal voor Nederland oplevert, kan Forum voor Democratie niet berekenen. Nou ja, we kunnen wel rekenen maar dan komen we uit op nul. Wat al deze plannen Nederland gaan kosten, kunnen we net als de Raad van State ook niet precies berekenen. Ik zou dan ook mijn laatste vraag willen toespitsen op de kosten van de garantieregeling die Nederland gaat maken in het kader van die "next generation"-EU, die waarschijnlijk zo genoemd wordt omdat de aangegane schulden hiervoor door de volgende generatie moeten worden terugbetaald.
De heer Backer i (D66):
Collega Frentrop zegt in een bijzinnetje: de opbrengst voor Nederland is dan nul. Dat verstond ik toch goed?
De heer Frentrop (FVD):
Ja.
De heer Backer (D66):
Maar dat kan hij toch niet menen? Het kan toch niet zo zijn dat Nederland als een van de landen die bovenmatig voordeel hebben van de interne markt en dus ook van investeringen die in andere delen van Europa worden gedaan waardoor goederen naar Rotterdam worden getransporteerd en waar Nederlandse banken weer in beleggen, daar nul voordeel van heeft? Dat kan hij intellectueel toch niet volhouden?
De heer Frentrop (FVD):
De heer Backer heeft gevraagd om een studie naar hoeveel het precies is. Dus dat gaan we afwachten, maar ik vertel u wat mijn inschatting is. En u maakt het een beetje anders dan hoe ik het bedoel. Mijn vraag is wat die 750 miljard die we nu extra stoppen in nep-coronasteun ons gaat opleveren. Wat gaat die 1.100 miljard waaraan we ook bijdragen en die naar landbouw en cohesiefondsen gaat, ons opleveren? Als ik dat nu zie, dan zie ik nul, maar ik wil graag van de minister horen of de Nederlandse regering er wel opbrengsten voor Nederland in ziet. En de Rotterdamse haven blijft wat mij betreft gewoon doorgaan.
De heer Backer (D66):
Ik wacht met spanning het antwoord van de minister af, maar het kan nooit op nul eindigen, stel ik voor mijzelf vast. En we wachten ook de studie af; dan kan de heer Frentrop misschien nog positiever gestemd worden.
De heer Frentrop (FVD):
Voorzitter. Ik ga naar 2058, het jaar waarin ik 104 hoop te worden en ik dan tegen mijn kleinkinderen kan zeggen: ik zei het toch, die Hoekstra stuurde al dat geld naar Europa en we kregen het niet terug. Ik verheug mij daar al een beetje op, maar ik moet er nog zo'n 40 jaar op wachten.
Wat gaat het ons kosten? De minister heeft het Nederlandse aandeel in de garanties becijferd op 27,4 miljard euro voor 2021, maar, zo schreef hij erbij, dit bedrag kan nog veranderen. Inderdaad, we staan niet alleen garant voor het bedrag dat we zelf inleggen maar we staan ook garant voor de andere lidstaten, als ik het goed begrijp. Ik heb het idee dat als bijvoorbeeld Spanje zijn deel niet op tijd terugbetaalt, Brussel bij ons komt vragen of wij het Spaanse tekort niet even kunnen voorschieten. Dan lijkt het erop dat Nederland een blanco cheque heeft getekend. Dus ik vraag de minister om dit uit te leggen. Wat is het nou het maximumbedrag waar Nederland voor garant staat? Als alles tegenzit, als alle andere lidstaten niet doen wat ze beloofd hebben, waar kan Nederland dan voor opdraaien? In het ergste geval is dat dan die hele 750 miljard van de next generation. Misschien is het minder, maar dat hoor ik dan graag van de minister. Het bedrag dat de minister noemt, zal ik afzetten tegen de opbrengst die we kunnen verwachten van de plannen. Ik zie nog nul, maar misschien word ik overtuigd. Dus minder dan 750 miljard aan kosten en meer dan nul opbrengsten, zo hoop ik. Op basis daarvan zullen we in de fractie eenstemmig ons oordeel bepalen, waarbij ik dan nog wel constateer dat vorige week het grote debat is begonnen over de toekomst van de Europese Unie, een toekomst die ongewis is maar we wel worden geacht nu te betalen.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Frentrop. Dan geef ik het woord aan de heer Ester namens de fractie van de ChristenUnie.