Verslag van de vergadering van 17 mei 2022 (2021/2022 nr. 28)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 11.22 uur
Mevrouw Baay-Timmerman i (50PLUS):
Dank u wel, voorzitter. Mijn fractie heeft minder spreektijd nodig dan voorzien. Tevens kondig ik reeds nu aan dat ik zal afzien van inbreng in tweede termijn wegens overlap met allerlei andere activiteiten mijnerzijds voor de Eerste Kamer. Kortom, tijdwinst voor allen.
Voorzitter. Vandaag behandelen we de vijfde verlenging van de Tijdelijke wet maatregelen covid-19. Die wet loopt af op 1 juni aanstaande. Al eerder merkte 50PLUS op dat het woord "tijdelijk" in dit verband enig cynisme oproept, want er is inmiddels niets tijdelijks meer aan deze wet en aan de ooit ingevoerde maatregelen die daarop berusten. De zesde verlening van de Twm staat reeds gepland en rekening moet worden gehouden met een zevende verlenging. Het doet denken aan "Het oneindige verhaal" van Michael Ende uit 1979, een neverending story. Alle maatregelen die door de vorige minister van VWS samengevoegd werden in een zogenaamde "gereedschapskist", zijn inmiddels opgeheven, behalve dan het gebruik van mondkapjes op de luchthavens. Maar de gereedschapskist zelf moet nog steeds geopend blijven. De achterliggende gedachte daarvoor is dat we ad hoc een graai kunnen doen in deze gereedschapskist, waardoor opnieuw dwingende maatregelen kunnen worden opgelegd wanneer omstandigheden dat zouden vergen. Collega Nicolaï verwees al naar die actieve gereedschapskist. Niemand kan echter exact duiden wat die omstandigheden daadwerkelijk inhouden. Is dit wanneer een opleving van de huidige omikronvariant zich voordoet of een mutatie van het virus? Is het wanneer door een combinatie van griep en covid de reeds bestaande personeelstekorten verder gaan oplopen? Worden maatregelen opgelegd omdat de inhaalzorg nog steeds niet op peil is? Is het omdat het ministerie van VWS de uitbreiding van ic-bedden frustreerde? Wie zal het zeggen?
Evenmin is exact bekend welke langetermijneffecten de diverse ingezette gereedschappen teweeg hebben gebracht op de verspreiding van het virus. Ik noem er enkele: de notificatieapplicatie, de covidapp, de avondklok, het verbod om meer dan twee personen thuis te ontvangen, de quarantaineverplichting, verplicht thuiswerken, sluiting van scholen, verplichte toegangsbewijzen voor horeca- en andere instellingen, boeteoplegging bij overtreding van de 1,5 meter afstand en samenscholingsverboden. Allemaal maatregelen die ieder op zichzelf een enorme inbreuk hebben gemaakt op de grondrechten van burgers en waarvan de uitwerking, zo wordt steeds duidelijker, enorme nevenschade heeft veroorzaakt. Mijn fractie zal daar straks bij het brede coviddebat, dat gepland staat in juli aanstaande, uitvoerig op ingaan.
Voorzitter. Steeds opnieuw was voor de inzet van maatregelen of een combinatie daarvan de zeer algemeen gehanteerde argumentatie dat het noodzakelijk was om verspreiding van het covidvirus tegen te gaan, maar tot op heden is per uitgesplitste dwingend opgelegde maatregel de daadwerkelijke effectiviteit ervan niet wetenschappelijk aangetoond. Dit houdt in dat je als medewetgever niet in staat bent om per dwingend op te leggen maatregel die inbreuk maakt op een grondrecht, deze naar behoren te toetsen aan de vereisten van proportionaliteit en subsidiariteit. Oplegging en naleving dwing je niet af met de stelling "baat het niet, dan schaadt het niet".
Voorzitter. Deze gereedschapskist met als inhoud een botte zaag, verroeste hamer, versleten nijptang en kromme spijkers moet naar de mening van mijn fractie dicht. Deugdelijk gereedschap is nodig in de vorm van de door de minister aangekondigde wetgeving. Mijn fractie zal de herziening van de Wet publieke gezondheid, de Wpg, op haar eigen merites beoordelen wanneer deze wordt voorgelegd aan onze Kamer. Voorafgaand hoort mijn fractie nog graag van de minister niet alleen hoe hij het coronabeleid op langere termijn ziet, maar ook welke uitvoeringsmaatregelen hij daarvoor in gedachten heeft, want het is zomaar herfst.
Voorzitter. Ook naar collega Otten een duidelijk verhaal: ik zal mijn fractie adviseren om tegen de vijfde verlenging van de Twm te stemmen.
De heer Van der Voort i (D66):
Ik ben toch een beetje in verwarring. In mijn beleving — maar misschien heb ik dat heel anders ervaren dan mevrouw Baay — is de doelgroep van de 50PLUS-fractie ontzettend gebaat geweest bij alle maatregelen die de afgelopen twee jaar zijn genomen. Of heb ik dat nou echt helemaal anders geïnterpreteerd?
Mevrouw Baay-Timmerman (50PLUS):
Uiteraard, de beschermingsmaatregelen hebben niet alleen de kwetsbaren, de ouderen en natuurlijk ook mensen met onderliggende ziekten beschermd. Het was de bescherming van de algehele gezondheid. Dat was nodig omdat er een noodtoestand was. Twee jaar geleden wist niemand wat dit virus teweeg zou brengen, of het per definitie voor iedereen die het virus zou krijgen een dodelijke afloop zou hebben of niet. We zijn nu inmiddels twee jaar verder. Er is heel wat meer bekend. Er is godzijdank ook een vaccin, waarvan we weten dat het maar een tijdelijke werking heeft. Vandaar de inzet van de booster, die in Nederland pas op 18 november 2021 plaatsvond terwijl omringende landen daar al in de zomermaanden of per 1 september mee waren gestart. Die hebben de bescherming opgeleverd die nodig was op dat moment.
De heer Van der Voort (D66):
We hoeven het hier niet over eens te worden, hoor. Maar in mijn beleving zijn in deze situatie, waarin overall weinig personen besmet raken en een ernstig ziektebeloop kennen, het juist de ouderen en de kwetsbaren die baat hebben bij maatregelen zoals die nu nog genomen zouden moeten kunnen worden. Ik spreek nogmaals mijn verbazing uit en verder hoef ik daar geen antwoord op, maar bij dezen.
Mevrouw Baay-Timmerman (50PLUS):
Uiteraard mag iemand zijn verbazing te allen tijde uitspreken, maar ik heb heel nadrukkelijk aangegeven dat maatregelen ... U heeft niet goed geluisterd naar mijn bijdrage. De tijdelijke wet behoort ook tijdelijk te zijn. Dat is het standpunt van 50PLUS.
Dank u wel.
De voorzitter:
Dank u wel. Dan is vervolgens het woord aan mevrouw De Bruijn-Wezeman van de fractie van de VVD.