Verslag van de vergadering van 21 februari 2023 (2022/2023 nr. 20)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 16.39 uur
Mevrouw Gerkens i (SP):
Dank u wel, voorzitter. Laat ik aansluiten bij de Chinese muur van de heer Koole. We hebben het over bedrijven als Google en Meta, die straks ons inlogmiddel zouden kunnen zijn. Maar stel u eens voor dat ik zeg dat we kunnen gaan inloggen met TikTok. Ik denk dat eenieder van u even de adem zou inhouden, omdat we dan opeens beseffen dat onze data bij de Chinezen komen te liggen. Laat ik u zeggen wat Cisco, een groot, gerenommeerd bedrijf onlangs heeft gezegd: ik ben niet van plan om zelf een soevereine cloud te bouwen, niet omdat ik dat niet wil, maar simpelweg omdat ik dat niet kan; Amerikaanse bedrijven die het tegendeel beweren, houden er een eigen definitie van soevereiniteit op na.
Voorzitter. Dat komt doordat er een Freedom Act is. Dat is iets wat ik in het debat ook probeerde te betogen. Die Freedom Act, een wet in Amerika, vereist dat data gegeven worden op het moment dat de Amerikaanse overheid daarnaar vraagt. Mensen hoeven daar niet van op de hoogte te worden gesteld. Ik vind het echt onverstandig om dit soort aanbieders toe te laten en toegang te geven tot zeer gevoelige data, wat uiteindelijk tot schending van mensenrechten kan leiden.
Dan zegt de staatssecretaris: we hebben regels, we hebben de AVG en we hebben de kaderwet. We hebben regels en daar moet men zich aan houden. Zeker, daarom heeft Meta begin dit jaar een boete gekregen van 390 miljoen euro, haar vijfde overigens, vanwege het schenden van de AVG. Sterker nog, er zijn sinds het begin van de AVG al 1,5 miljard aan boetes in Europa opgelegd aan grote bigtechbedrijven. De staatssecretaris heeft eerder gezegd dat clouddiensten voor de rijksoverheid veilig zijn om te gebruiken. Daar is ze gelukkig voor teruggefloten door de Tweede Kamer, omdat de Autoriteit Persoonsgegevens zei dat de clouddiensten niet veilig zijn.
Uiteindelijk zijn dit de zaken waarvan ik denk dat we gewoon goed moeten kijken hoe we onze publieke zaak kunnen borgen. Inderdaad kun je kiezen, zoals de staatssecretaris ook zegt, voor bijvoorbeeld de publieke variant. Wij hebben dat keurmerk. Misschien zullen marktdenkers denken dat dit een middel kan zijn om te laten zien hoe goed wij het doen in Nederland. Maar als ik bij Adobe wil inloggen, is het eerste wat ik zie "inloggen met Google", "inloggen met Facebook" en ergens onderaan zie ik pas dat ik kan inloggen met mijn eigen e-mailadres. Je wordt dus al die kant op gedwongen.
Uiteindelijk is de vraag: waarom laten we dit publieke domein over aan private partijen? Wat is daar de toegevoegde waarde van? Ik steun de interruptie van de heer Otten over de gebruikersmiddelen. Laten we zien hoe zich dat verder ontwikkelt.
Wat volgens ons Europees moet, is het volgende. Als in Nederland een boete betaald moet worden door een Duitser, moet het CJIB de mogelijkheid bieden aan de Duitse meneer of mevrouw om in te loggen met een Duits inlogmiddel. Dat is volgens mij de verplichting die er is. Maar voor onze fractie is het ook de discussie of die wederkerigheid bestaat. Is het zo dat we private partijen móéten toestaan als we dat niet zouden willen? Mijn fractie zou die buitenlandse aanbieders voor onze Nederlandse burgers willen weren. We steunen dan ook het verzoek van de heer Ganzevoort om een juridische, onafhankelijke analyse, met nadruk op "onafhankelijke". Die analyse zouden we graag voor de stemmingen willen zien. Daar laten we ons eindoordeel van afhangen.
Dank u wel.
De voorzitter:
Dank u wel, mevrouw Gerkens. Dan is het woord aan de heer Van Hattem namens de PVV.