Plenair Schalk bij behandeling Tijdelijke wet onderzoeken AIVD en MIVD naar landen met een offensief cyberprogramma, bulkdatasets en overige specifieke voorzieningen



Verslag van de vergadering van 5 maart 2024 (2023/2024 nr. 22)

Status: gecorrigeerd

Aanvang: 22.48 uur


Bekijk de video van deze spreekbeurt

De heer Schalk i (SGP):

Voorzitter, dank u wel. Laat ik beginnen met het oplossen van het kip-eiprobleem. Ik heb een interceptie gedaan op Google. Daar kwam uit dat de uitdrukking "kip-eiprobleem" wordt gebruikt indien van twee fenomenen onduidelijk is welk de oorzaak en welk het gevolg is, doordat ze in een kringverhouding tot elkaar staan. Prachtig, natuurlijk. Maar ik ben heel blij dat ik een collega ontmoet die net als ik in de schepping gelooft. We gaan Genesis 1 een keer samen lezen; dat is goed.

Dank aan de ministers uiteraard voor de beantwoording van de vragen. Wat de SGP-fractie betreft is het doel van de wet glashelder verwoord. Opnieuw: meer operationele snelheid en wendbaarheid van de diensten, terwijl het niveau van toezicht minimaal op peil blijft. We hebben een uitvoerige toelichting gekregen op de werkwijze en positie van zowel de TIB als de CTIVD met deze wet. Door deze wijzigingen in bevoegdheden en in het toezicht voorkomen we dat onze diensten slagkracht kwijtraken of op termijn zelfs vleugellam worden. Minister De Jonge heeft dat wat mij betreft glashelder betoogd.

Ik begrijp daarbij uiteraard de zorgen van sommige collega's. Het dilemma zit 'm wat mij betreft vooral in de vraag of de individuele vrijheid mag overheersen over de collectieve veiligheid. Die spanning wordt in feite heel mooi verwoord in artikel 13 van onze Grondwet. Daarin staat: "Ieder heeft recht op eerbiediging van zijn brief- en telecommunicatiegeheim. Beperking van dit recht is mogelijk in de gevallen bij de wet bepaald met machtiging van de rechter of, in het belang van de nationale veiligheid, door of met machtiging van hen die daartoe bij de wet zijn aangewezen." Wat mij betreft is dat hier aan de orde. Ik ben in die gedachte gesterkt door de inleiding van beide ministers, maar met name door die van minister Ollongren, die sprak over de veiligheid van onze mensen, onze militairen, die op zo veel plaatsen in de wereld dienstbaar zijn aan het zoeken naar vrede en gerechtigheid, zich daarvoor inzetten en daar hun leven voor wagen.

Vervolgens zat ik even in mijn bijbel te bladeren. Mijn buurvrouw, mevrouw Aerdts, vroeg of ik een passend citaat zocht. Nou las ik op dat moment in Prediker. Dat boek is geschreven door de wijze koning Salomo, ongeveer 900 jaar voor Christus. Er was toen nog geen kabelinterceptie, kan ik u verzekeren. Ik liet haar een citaat lezen dat wel sprekend is. Want je kunt een wet hebben die krachtig is als een leeuw, maar als die niet goed werkt, is die leeuw niet levendig. Dan liever een wet die tijdelijk is en werkt als een waakhond. Daarmee kom ik bij het citaat van koning Salomo, die zegt: want een levende hond is beter dan een dode leeuw.

Voorzitter, ik dank u.

De voorzitter:

Dank u wel, meneer Schalk. Wenst een van de leden in de tweede termijn nog het woord? Dat is niet het geval. Ik heb begrepen dat de ministers een kwartiertje nodig hebben om hun tweede termijn voor te bereiden. Dat klopt? Ja.