Verslag van de vergadering van 22 april 2025 (2024/2025 nr. 27)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 17.59 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Van Apeldoorn i (SP):
Dank, voorzitter. Dank aan de minister voor de beantwoording van de vragen. Ik moet wel zeggen dat niet alle vragen even goed zijn beantwoord, maar ik zal mij in de tweede termijn beperken tot het beleid van de minister en het kabinet ten opzichte van Israël en Palestina.
Ook ik heb geconstateerd dat de minister opnieuw zegt dat er een karikatuur wordt gemaakt van zijn beleid. Ik constateer opnieuw dat het Internationaal Hof van Justitie al in januari vorig jaar heeft gesteld dat het aannemelijk is dat er genocide gepleegd wordt, of gepleegd dreigt te worden, van de kant van Israël op de Palestijnen in Gaza. Ik constateer tevens dat het Genocideverdrag vraagt om het voorkomen en, als het plaatsvindt, stoppen van genocide en het bestraffen van de daders. Dat vraagt om een actieve houding van de lidstaten. Nu zegt de minister: het woord "genocide" gaan en willen we niet gebruiken; dat is kabinetsbeleid. Politici zouden dat woord niet in de mond moeten nemen en dat is ook niet nodig, want dat is uiteindelijk aan de rechter. Is het kabinetsbeleid nu dat pas als de rechter — ik weet niet welke rechter dat dan moet zijn, misschien een rechter van het Internationaal Hof van Justitie — heeft vastgesteld dat er sprake is van genocide, het kabinet overgaat tot het gebruik van die woorden? Die vraag wil ik toch nog een keer herhalen.
Op 23 juni 2023 schreef toenmalig minister van Justitie Yeşilgöz van het vorige kabinet: "Het kabinet is van oordeel dat er voldoende feiten zijn vastgesteld om te kunnen stellen dat IS zich hoogstwaarschijnlijk schuldig heeft gemaakt aan genocide". Dat ging over IS tegenover de jezidi's. Bij mijn weten was er toen ook geen uitspraak van de internationale rechter dat dat vaststond. Er waren wel uitspraken van verschillende VN-commissies, maar die zijn er nu ook. Voert dit kabinet een ander beleid ten opzichte van het vorige kabinet als het gaat om het gebruik van dit soort woorden? Of is de minister van mening dat er nu nog onvoldoende feiten zijn om dit vast te kunnen stellen? Welke feiten heeft de minister dan nog meer nodig? Ik verwijs ook naar de rapporten waarnaar ik heb verwezen in mijn eerste termijn en waarover ik een reactie heb gevraagd van de minister. Die reactie heb ik overigens maar in zeer beperkte mate gekregen. Ik zou met name graag een reactie van de minister horen op het rapport van de onafhankelijke VN-commissie van vorige maand — van maart — waarin het ook ging over seksueel geweld en gendergerelateerde misdaden die als genocidemisdaden gekenmerkt zouden kunnen worden. Hij kan dat eventueel ook per brief doen.
Nu wil de minister niet het woord "genocide" gebruiken — ik verwacht ook niet dat hij dat in tweede termijn alsnog zal doen — maar kan hij wel spreken van "oorlogsmisdaden"? Of geldt hiervoor ook het beleid dat de rechter dat moet hebben vastgesteld voordat deze regering het woord "oorlogsmisdaden" in de mond neemt? Heeft Israël volgens de minister oorlogsmisdaden gepleegd sinds 7 oktober, ja of nee? Tot nog toe heb ik hem dat niet horen zeggen. Dat is die dubbele standaard waar ik op gewezen heb. Ik heb hem gevraagd of hij zich in ieder geval kan voorstellen dat dat leidt tot de kritiek dat dit het internationale recht ondermijnt, de internationale rechtsorde ondergraaft en artikel 90 tot een holle frase dreigt te maken. Kan hij ook nog reageren op mijn vraag over de open brief van verschillende van zijn voorgangers en allerlei oud-ambassadeurs en oud-ministers, die stellen dat de minister en dit kabinet met dit Israëlbeleid wegkijken van de genocide die plaatsvindt en daarmee aan de verkeerde kant van de geschiedenis dreigen te komen staan?
Dank u, voorzitter.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Van Apeldoorn. Dan is het woord aan de heer Hartog namens Volt.