Verslag van de vergadering van 30 september 2025 (2025/2026 nr. 02)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 11.38 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Lievense i (BBB):
Voorzitter. Vandaag ligt hier een wetsvoorstel dat echt verschil gaat maken voor de inwoners van Bonaire, Sint-Eustatius en Saba. Met de invoering van het burgerservicenummer en DigiD zetten we volgens de fractie van de BBB voor Caribisch Nederland een stap die broodnodig en rechtvaardig is. Bij ons in het Europese deel van het Koninkrijk is digitale dienstverlening inmiddels vanzelfsprekend. Je vraagt je AOW aan. Ik hoop dat dat voor mij nog lang gaat duren. Niet te lang, hoor. Dat moet ik er dan ook weer bij zeggen. Het moet niet te veel gaan schuiven, maar het zal nog even duren. Je doet je belastingaangifte, wat ik uiteraard doe, of je checkt even je zorgverzekering. Allemaal vanuit thuis, via de computer of de telefoon. Voor inwoners van Caribisch Nederland is dat nog heel anders. Daar moeten mensen vaak nog langs meerdere loketten, zelf papieren opvragen en alles keer op keer op keer inleveren. En dat kost tijd, geeft fouten en voelt volgens de fractie van de BBB voor de inwoners van Caribisch Nederland niet gelijkwaardig.
Dit wetsvoorstel maakt daar een einde aan. Waarom is dit voor ons belangrijk? Het voorstel brengt drie grote verbeteringen. Ik benoem ze even. Eén: de rechtszekerheid en de privacy. Het huidige identiteitsnummer in Caribisch Nederland is niet uniek. Soms hebben verschillende inwoners zelfs hetzelfde nummer. Bovendien staat er informatie in over de geboortedatum en het eiland van inschrijving en dat is niet veilig. Het nieuwe bsn, zoals we dat in Europees Nederland al sinds 2007 kennen, is informatieloos. Dat is niet alleen eerlijk, maar vooral ook veiliger. Ik kom daar straks nog even op terug in het licht van de woorden van de heer Van Hattem namens de PVV.
Twee: een betere en snellere dienstverlening. Met een bsn en DigiD kan een inwoner terecht bij één loket. Gegevens worden veilig en automatisch uitgewisseld tussen alle verschillende instanties. Een student hoeft bijvoorbeeld niet meer zelf alle documenten te verzamelen om studiefinanciering aan te vragen. Net als in Europees Nederland kan dat straks gewoon met DigiD.
Drie: gelijkwaardigheid binnen het Koninkrijk. In 2010 zijn Bonaire Sint-Eustatius en Saba onderdeel geworden van Nederland en toch gelden er nog lang niet overal dezelfde regels. Dit wetsvoorstel brengt daar weer een stukje verandering in en geeft inwoners van de eilanden dezelfde mogelijkheden als inwoners van Europees Nederland. Dat is niet alleen praktisch, maar ook een kwestie van gelijkwaardigheid.
Voorzitter. Een kleine kanttekening. Laten we tegelijkertijd ook eerlijk zijn met elkaar: digitalisering is geen tovermiddel. Het kan ook nieuwe risico's met zich meebrengen. Het bsn is op zichzelf informatieloos, maar in combinatie met andere gegevens kan het misbruikt worden. Identiteitsfraude ligt altijd op de loer. Ook fouten in digitale systemen kunnen zich snel verspreiden en zijn lastig te herstellen. Het bsn wordt binnen de Algemene verordening gegevensbescherming als een bijzonder persoonsgegeven beschouwd en gekwalificeerd. Daardoor geldt de hoogste privacybescherming voor dit nummer. Voor Caribisch Nederland geldt de Wet bescherming persoonsgegevens BES. Dat is een specifieke wet die wel vergelijkbaar is met de Algemene verordening gegevensbescherming, maar ook een hoop verschillen kent. Er wordt gewerkt aan modernisering van deze wetgeving — gelukkig, zeg ik er maar bij — mogelijk ook in samenwerking met de Algemene verordening gegevensbescherming, om de privacybescherming in lijn te brengen met de norm zoals wij die in Europees Nederland kennen. Afgelopen donderdag is hierover een motie van de Tweede Kamerleden Kathmann en White van de fractie van GroenLinks-Partij van de Arbeid over ingediend, waar de regering het oordeel Kamer aan heeft gegeven. Het leeft dus niet alleen in deze Kamer, maar het leeft ook zeker in de Tweede Kamer.
Ik zag ook in de beantwoording ... Omdat het zo'n specifiek bijzonder persoonsgegeven is, was mijn fractie de fractie van de PVV erkentelijk dat zij zo doorgevraagd hebben over dit nummer. We hebben ook de antwoorden meegekregen dat de KopieID-app, zoals we die al jaren hier in Nederland kennen, alweer jaren geschikt is voor deze maatregel. Ik denk wel — daar zal de staatssecretaris straks misschien op in moeten gaan of op moeten reflecteren — dat er extra communicatie nodig is op de eilanden over het feit dat de KopieID-app van het grootste belang wordt om te voorkomen dat er fraude gepleegd kan worden. Daarmee heb ik nog een vraag aan de staatssecretaris. Wanneer kunnen we, in het licht van het bsn als bijzonder persoonsgegeven, deze modernisering voor Caribisch Nederland verwachten? Daarnaast vindt de fractie van de BBB dit van het grootste belang voor de mensen die minder digitaal vaardig zijn. Dat moeten we ook echt niet uit het oog verliezen. In Caribisch Nederland geldt dat misschien nog sterker dan in Europees Nederland, ook gewoonweg omdat ze daar nog lang niet gewend zijn aan al die digitale dienstverlening. Digitalisering mag volgens de fractie van de BBB nooit leiden tot uitsluiting.
Ik heb nog twee aandachtspunten die ik graag wil meegeven. Dat is de digitale inclusie. Zorg voor duidelijke uitleg in meerdere talen en voor begeleiding bij het gebruik van DigiD en andere digitale diensten. En dat is ook de laagdrempelige hulp. Burgers moeten altijd terechtkunnen bij een eigen openbaar lichaam voor vragen of correcties. Het digitale loket mag nooit het persoonlijke loket vervangen. Ik vraag de staatssecretaris op deze twee aandachtspunten te reflecteren.
Voorzitter. Met dit wetsvoorstel zetten we een grote stap, zoals ik aangaf. We geven de inwoners van Caribisch Nederland toegang tot dezelfde digitale middelen als hun landgenoten. We maken de dienstverlening sneller en eerlijk, maar techniek en wetgeving zijn niet genoeg. Het gaat om vertrouwen, bescherming en gelijke toegang voor iedereen. Als we daar blijvend oog voor houden, dan is dit voorstel een waardevolle investering in een sterkere, modernere en meer verbonden rechtsstaat.
Voorzitter, dank u wel.
De voorzitter:
Ik dank u wel. Dan is nu het woord aan de heer Hartog van de fractie van Volt. Hij spreekt mede namens de fracties van de SP, D66, ChristenUnie, de Partij voor de Dieren en OPNL.