Dinsdag 22 april 2025, commissie Justitie en Veiligheid (J&V)

Beslispunt

Welke procedure wenst de commissie te volgen?

• a. 

  inbreng te leveren voor verslag;
• b. 

  te volstaan met een blanco verslag (geen vragen of opmerkingen) en afdoen als hamerstuk;
• c. 

  te volstaan met een blanco verslag (geen vragen of opmerkingen) en afdoen na stemming;
• d. 

  te volstaan met een verslag onder voorbehoud van plenaire behandeling (geen schriftelijke behandeling, wel een mondelinge behandeling)?

Toelichting

• - 

  Aangezien de wetsvoorstellen 36.372 en 36.583 nauw met elkaar verbonden zijn, het voorstel Wijzigingswet Aanvullende maatregelen tegen georganiseerde criminaliteit tijdens detentie (36.583) wijzigt immers het voorstel Aanvullende maatregelen tegen georganiseerde criminaliteit tijdens detentie (36.372), zijn beide voorstellen als één punt geagendeerd.
• - 

  Op 18 februari 2025 heeft de commissie besloten het ministerie te verzoeken een geconsolideerde versie van beide voorstellen aan de Kamer te sturen alvorens eventueel inbreng te leveren voor het verslag. Op 7 maart 2025 heeft de staatssecretaris van J&V aan dit verzoek voldaan in de vorm van een document zonder track changes omdat deze (schone) versie het meest duidelijk aangeeft wat de regering aan wetswijzigingen voorstelt, aldus het ministerie.
• - 

  Vervolgens heeft er op verzoek van de commissie op 15 april 2025 een besloten technische briefing plaatsgevonden door ambtenaren van het ministerie van J&V. Voorafgaand aan deze briefing is in aanvulling op de eerder verzonden 'schone' geconsolideerde versie een versie met track en changes toegezonden. Aansluitend werd die dag de RSJ als deskundige gehoord en bevraagd.
• - 

  Vandaag staan de wetsvoorstellen (weer) voor procedure op de agenda.

Tweede Kamer

Het voorstel 36.372 is op 6 maart 2024 plenair behandeld. Daarbij zijn meerdere amendementen ingediend waaronder amendementen 9 (Ellian, VVD), 10 (Helder, BBB) en 12 (Ellian, VVD). Op 12 maart 2024 voorgenoemde amendementen aangenomen. Op 19 maart 2024 is verzocht de stemming over het wetsvoorstel uit te stellen in afwachting van een kabinetsreactie op de aangenomen amendementen. Die appreciatie is op 22 maart 2024 ontvangen (TK 36.372, 24). Toenmalige minister voor Rechtsbescherming gaf aan: ‘Het wetsvoorstel zoals het in tweede lezing is komen te luiden, is naar het oordeel van het kabinet strijdig met artikel 6 EVRM en artikel 17 Grondwet. […] Deze omstandigheden geven mij aanleiding over de amendementen – en hun verhouding tot de grondrechten – (spoed)advies te vragen aan de Afdeling advisering van de Raad van State.’. Dat spoedadvies is op 24 mei 2024 gedeeld, inclusief kabinetsreactie (TK 36.372, 25). Geconcludeerd werd dat de aangenomen amendementen onder nrs. 9, 10 en 12 onverenigbaar zijn met de Grondwet, het EVRM en het unirecht. De minister heeft daarop de Wijzigingswet (36.583) op 26 juni 2024 ingediend. Deze Wijzigingswet is vervolgens behandeld op 21 januari 2025 en aangenomen op 4 februari 2025, zonder aangenomen amendementen. Ook is wetsvoorstel 36.372 aangenomen op 4 februari 2025.

Internetconsultatie en uitvoeringstoetsen

Cf. de notitie Uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en doenvermogen burgers treft u hieronder een overzicht met link naar de internetconsultatie en uitvoeringstoetsen:

36.372

Internetconsultatie heeft niet plaatsgevonden.

36.583

Internetconsultatie heeft niet plaatsgevonden.

(Zie Hoofdstuk 4. Financiële gevolgen en uitvoeringsgevolgen)

Beslispunt

Wanneer wenst de commissie te inventariseren over welke onderdelen uit het gewijzigde voorstel van wet zij voorlichting wenst te vragen aan de Raad van State?

Toelichting

• - 

  Het wetsvoorstel is op 1 april 2025 aangenomen door de Tweede Kamer. Plenaire behandeling vond plaats op 4 februari 2025 en 20 maart 2025.
• - 

  Dit wetsvoorstel wijzigt het Burgerlijk Wetboek, de Handelsregisterwet 2007 en de Wet op de economische delicten waardoor maatschappelijke organisaties verplicht worden om donaties van ten minste €4.500 openbaar te maken, als deze donaties afkomstig zijn van buiten de EU of de EER. Ook worden stichtingen verplicht om hun balans en staat van baten en lasten te deponeren bij het handelsregister. Dit wetsvoorstel heeft geen betrekking op politieke partijen.
• - 

  Op 8 april 2025 heeft de commissie het voornemen uitgesproken om voorlichting te vragen aan de Afdeling advisering van de Raad van State wegens amendering van het wetsvoorstel en besloten de procedure van dit wetsvoorstel aan te houden.
• - 

  De griffie heeft vervolgens ambtelijk contact gehad met de Afdeling advisering van de Raad van State over voornoemd voornemen. Ambtelijk is vanuit de Raad van State aangegeven dat wanneer de commissie zich meer concreet heeft uitgesproken over welke onderdelen uit het door de Tweede Kamer aanvaarde wetsvoorstel men voorlichting wenst, de griffie vervolgens ambtelijke zal sonderen bij de Raad van State, waarna een conceptvoorlichtingsverzoek aan de commissie zal worden voorgelegd. Het voorstel om voorlichting te vragen, wordt vervolgens ter goedkeuring aan de Kamer voorgelegd.

Internetconsultatie en uitvoeringstoetsen

Cf. de notitie Uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en doenvermogen burgers treft u hieronder een overzicht met link naar de internetconsultatie en uitvoeringstoetsen:

Beslispunt

Hoe wenst de commissie het wetsvoorstel verder te behandelen?

Toelichting

• - 

  Met dit wetsvoorstel worden de regels over de bewapening en uitrusting van buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) op het niveau van een algemene maatregel van bestuur (AMvB) gesteld. Momenteel zijn de regels over de bewapening en de uitrusting van boa's opgenomen in de Beleidsregels Buitengewoon Opsporingsambtenaar. Onderhevig voorstel voorziet in een wijziging hiervan zodat de regels voor boa’s op hetzelfde niveau geregeld worden als die van de politie. Dit houdt onder meer in dat over (wijzigingen van) de regels moeten worden geconsulteerd en deze ter advisering moeten worden voorgelegd aan de Afdeling advisering van de Raad van State. Het voorstel brengt geen verandering in de wijze waarop boa's op grond van de Politiewet 2012 en de ambtsinstructie bevoegd zijn geweld toe te passen.
• - 

  Op 18 februari 2025 hebben de leden van de fractie van JA21 inbreng geleverd voor het Verslag (EK 36.395, A). Op 11 april 2025 is de Nota naar aanleiding van het verslag ontvangen (EK 36.395, B).

Beslispunten

• 1. 

  Welke leden leveren vandaag inbreng voor schriftelijk overleg met de initiatiefnemers?
• 2. 

  Wenst de commissie het plenaire debat over het initiatiefwetsvoorstel (nu gepland op 20 mei 2025) te houden zonder de resultaten van het WODC-onderzoek naar de effecten van de civiele verboden OMG's of wil zij het debat uitstellen in afwachting van het WODC-rapport (datum verschijning nog niet bekend)?

Toelichting 1.

• - 

  De commissie voor Justitie en Veiligheid heeft op 2 maart 2021 eindverslag uitgebracht bij het Initiatiefvoorstel-Mutluer, Boswijk, Ellian, Bikker en Diederik van Dijk Wet bestuurlijk verbod ondermijnende organisaties (35 079).
• - 

  Bij brief van 25 februari 2025 hebben de leden van de fracties van de PvdD en de ChristenUnie vragen gesteld aan de minister van J&V over het initiatiefwetsvoorstel, voorafgaand aan de plenaire behandeling die toen stond gepland op 22 april 2025. Deze vragen heeft de minister van J&V bij brief van 1 april 2025 beantwoord (35.079, L). Op 8 april 2025 heeft de commissie deze antwoorden voor kennisgeving aangenomen.
• - 

  Verder heeft de commissie op 8 april jl. besloten vandaag (22 april) inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de (huidige) initiatiefnemers (te weten: de leden Boswijk, Van Eijk en Diederik van Dijk).

Toelichting 2.

• - 

  Door de Tweede Kamer is besloten tot een wijziging in de samenstelling van de verdedigers van het bij de Eerste Kamer aanhangige initiatiefwetsvoorstel 35.079. Vanaf 3 april 2025 berust de verdediging bij de leden Boswijk, Van Eijk en Diederik van Dijk.
• - 

  Het lid Van Eijk (VVD) heeft de griffie laten weten dat zij graag in de Kamer het woord wil voeren. Omdat zij zich nog moet verdiepen in het dossier heeft zij gevraagd of het mogelijk is om de plenaire behandeling te verschuiven van 22 april naar 20 mei. De commissie heeft gelet op dit verzoek de voorzitter op 8 april 2025 geadviseerd het geplande plenaire debat op 22 april 2025 te verplaatsen naar 20 mei 2025.
• - 

  Tevens heeft de commissie op 8 april 2025 de griffie verzocht bij het WODC te informeren wanneer de resultaten kunnen worden verwacht van het onderzoek naar de effecten van de civiele verboden op OMG’s. Uit ambtelijke navraag is gebleken dat nog onduidelijk is wanneer bedoeld WODC rapport zal worden gepubliceerd, maar in ieder geval niet voor debat dat nu staat gepland op 20 mei 2025.

Beslispunten

Welke leden wensen vandaag inbreng te leveren voor schriftelijk overleg?

Toelichting

• - 

  De Kamer ontving op 1 april 2025 een brief van de minister van J&V (EK 35.709, C) naar aanleiding van de behandeling van het Initiatiefvoorstel-Timmermans en Bikker Invoering van het discriminatoir aspect als strafverzwaringsgrond op 11 maart 2025. Deze brief gaat in op de toezegging die de minister van J&V tijdens de behandeling heeft gedaan aan het lid Van Bijsterveld (JA21) over rechtszaken waarbij sprake is van discriminatie als strafverzwaringsgrond.
• - 

  In verband met een vertraging bij de publicatie van de handelingen van het plenaire debat van 11 maart 2025 zijn de toezeggingen uit dit debat nog niet geregistreerd. Een concept van voornoemde toezegging is aangemaakt en inmiddels geregistreerd (T03994).
• - 

  Op 8 april 2025 zijn voornoemde brief en (concept)toezegging ter bespreking geagendeerd waarna de commissie heeft besloten vandaag (22 april) inbreng voor schriftelijk overleg te leveren en de status van de toen nog niet geregistreerde toezegging als deels voldaan aan te merken.

Beslispunt

Wenst de commissie in overleg te treden met de staatsecretaris Rechtsbescherming over zijn brief d.d. 14 april 2025 (EK 33.996, AB) of neemt zij deze brief voor kennisgeving aan?

Toelichting

• - 

  Op 8 april 2025 besloot de commissie de brief (EK 33.996, Z) voor kennisgeving aan te nemen en dit onderwerp weer te agenderen na publicatie van de Monitoringsrapportage online kansspelen 2025 van de Kansspelautoriteit.
• - 

  Bij brief van 14 april 2025 heeft de staatssecretaris Rechtsbescherming naar aanleiding van de toezegging T02765 van 5 februari 2019, na een vraag van het lid Dercksen (PVV), om de Kamer jaarlijks te informeren inzake aantallen spelers, het aantal afgegeven vergunningen, de ontwikkeling van de markt en het effect van reclame, een afschrift gestuurd van zijn brief aan de Tweede Kamer waarin de ‘Monitoringsrapportage online kansspelen voorjaar 2025’ wordt gedeeld (EK 33.996, AB).

Beslispunt

Geeft de ambtelijke mededeling van het ministerie van BZK dat de kabinetsreactie op het adviesrapport Staatscommissie 'De gebroken belofte van de rechtsstaat’ naar verwachting zal verschijnen in de laatste week voor het zomerreces van de Tweede Kamer aanleiding voor de commissie om het beleidsdebat over de Staat van de rechtsstaat (dat nu gepland staat op 3 juni 2025) te verschuiven?

Toelichting

• - 

  Op 12 november 2024 heeft de commissie besloten om een beleidsdebat te voeren over de 'Staat van de rechtsstaat.' Dit tweejaarlijkse debat is gepland op 3 juni 2025.
• - 

  Ter voorbereiding van het debat hebben er twee deskundigenbijeenkomsten plaatsgevonden. Tijdens de eerste bijeenkomst op 11 maart jl. stond centraal de vraag:"Wat is het sentiment in de samenleving t.a.v. de rechtsstaat en welke signalen worden opgevangen door de verschillende deskundigen? " Voor de tweede bijeenkomst op 15 april jl. heeft de commissie zich laten informeren door "Partijen die betrokken zijn bij de opsporing, handhaving, rechtspraak, rechtsbijstand en uitvoering ".
• - 

  Het ministerie van BZK heeft ambtelijk laten weten dat de kabinetsreactie op het adviesrapport Staatscommissie 'De gebroken belofte van de rechtsstaat’ naar verwachting zal verschijnen in de laatste week voor het zomerreces van de Tweede Kamer. Dus in ieder geval niet tijdig voor het geplande beleidsdebat op 3 juni 2025.

Beslispunt

Geeft het jaarverslag 2024 'De waarde van democratie' van de Raad van State aanleiding voor de commissie om in overleg te treden met de minister van J&V / staatssecretaris Rechtsbescherming? Of wenst de commissie de Raad van State uit te nodigen voor een gesprek om een toelichting te geven op het jaarverslag?

Toelichting

• - 

  Op 17 april 2025 heeft de Raad van State het jaarverslag 2024 uitgebracht en per post aangeboden aan de Kamer. In eerdere commissievergaderingen is het jaarverslag van de Raad van State na publicatie geagendeerd geweest ter bespreking.
• - 

  De algemene beschouwing waarmee het jaarverslag van de Raad van State ieder jaar begint, is deze keer gewijd aan krachten en kwetsbaarheden in de democratie. Het gaat in op de vraag welke elementen van de democratie aandacht nodig hebben om te garanderen dat de democratie nu en in de toekomst haar centrale doelstellingen kan blijven verwezenlijken.

A - Bekrachtigingsbrief 35.709

In bijgaande brief van 14 april 2025 informeert de minister van J&V de Kamer dat het initiatiefwetsvoorstel tot wijziging van het Wetboek van Strafrecht in verband met de invoering van het discriminatoir aspect als strafverzwaringsgrond (35709) dat op 11 maart 2025 door de Kamer is aangenomen, door het kabinet wordt voorgedragen ter bekrachtiging. De initiatiefwet zal met ingang van 1 juli 2025 in werking treden.

B - Voortgang behandeling nieuwe Wetboek van Strafvordering

Op 8 april jl. heeft de commissie ingestemd met de voorstellen van de Werkgroep ter voorbereiding van het nieuwe Wetboek van Strafvordering, waaronder het voorstel om vanuit de Eerste Kamer te focussen op (1) knelpunten in de uitvoering van het nieuwe Wetboek door de ketenpartners en (2) informatietechnologie van het nieuwe Wetboek en in dat verband mogelijk deskundigen uit nodigen en om na de deskundigenbijeenkomst van 15 april 2025 te bezien over welke onderwerpen en door welke deskundigen de commissie zich nog graag nader wil laten informeren. De Werkgroep zal na het mei reces weer bijeenkomen en bespreken over hoe nu verder.

C - WODC rapport 'Lekenrechtspraak in strafzaken in West-Europa'

Bij brief van18 april 2025 heeft de staatssecretaris Rechtsbescherming het WODC-rapport 'Lekenrechtspraak in strafzaken in West-Europa' aangeboden aan de Tweede Kamer. Een afschrift van deze brief is aan de Eerste Kamer gezonden. Dezez brief en het WODC-rapport treft u hieronder aan. De onderzoekers hebben een inventarisatie gemaakt van de verschillende vormen van lekenrechtspraak in West-Europa, waarbij bijzondere aandacht is uitgegaan naar het verband tussen lekenrechtspraak en democratische participatie en publiek vertrouwen in de rechtspraak. Daarbij hebben onderzoekers de verschillende argumenten voor en tegen lekenrechtspraak in kaart gebracht.

D - Jaarverslag 2024 Hoge Raad

Op 8 april 2025 heeft de Hoge Raad haar jaarverslag voor 2024 gepubliceerd. Met dit jaarverslag legt de Hoge Raad publiekelijk verantwoording af over de verrichte werkzaamheden en de middelen die daarvoor zijn ingezet in het jaar 2024.

Hieronder is een overzicht van de openstaande correspondentie weergegeven. Een overzicht van wetsvoorstellen die bij de commissie voor Justitie en Veiligheid (J&V) in (schriftelijke) behandeling zijn, is hier te raadplegen.