Dinsdag 3 juni 2025, commissies Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) en Justitie en Veiligheid (J&V)

Beslispunt

Geeft de geannoteerde agenda van de formele JBZ-Raad van 12 en 13 juni 2025 de commissies aanleiding tot overleg met de verantwoordelijke bewindslieden of nemen zij deze voor kennisgeving aan?

Toelichting

Bij brief van 28 mei 2025 biedt de regering de Kamer de geannoteerde agenda aan van de formele JBZ-Raad die op 12 en 13 juni 2025 in Luxemburg zal plaatsvinden. In de begeleidende brief bij deze agenda wordt de Kamer verder geïnformeerd over de status van enkele toezeggingen gedaan aan de Tweede Kamer. Daarnaast geeft de regering, zoals verzocht door de commissie J&V van de Tweede Kamer, een appreciatie over de Mededeling die de Europese Commissie op 4 april 2025 uitbracht over de asiel- en migratiesituatie op het vasteland van Griekenland. De volgende onderdelen van de geannoteerde agenda zullen de commissies mogelijk in het bijzonder interesseren.

• A) 

  geprioriteerde onderwerpen uit de geannoteerde agenda voor de commissies I&A/JBZ-Raad en J&V:
• - 

  Toetreding van de EU tot het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) (stand van zaken)

Naar verwachting zal het Voorzitterschap de laatste stand van zaken toelichten over de toetreding van de Europese Unie tot het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM).

• - 

  Europees Openbaar Ministerie (EOM) (stand van zaken)

Het Voorzitterschap zal de JBZ-Raad informeren over recente ontwikkelingen ten aanzien van het EOM. De verwachting is dat er wordt stilgestaan bij de personele invulling van de gedelegeerde aanklagers en bij de invulling van de vacature van de nieuwe Hoofdaanklager.

• - 

  Russische agressie tegen Oekraïne: strijd tegen straffeloosheid (stand van zaken)

Het Voorzitterschap zal de ontwikkelingen om straffeloosheid voor internationale misdrijven in Oekraïne tegen te gaan, toelichten. Er wordt geen discussie verwacht.

• - 

  Bestrijding van drugshandel en georganiseerde misdaad: versterking van de justitiële samenwerking met derde landen (stand van zaken)

Het Voorzitterschap zal een stand van zaken geven van de prioriteiten op het gebied van georganiseerde criminaliteit en in het bijzonder over de justitiële samenwerking met derde landen.

• - 

  Europese Interne Veiligheidsstrategie (gedachtewisseling)

De verwachting is dat tijdens de Raad de lidstaten in een rondetafelsessie hun prioriteiten en aandachtspunten bij de op 1 april 2025 gepubliceerde EU-interne veilighiedsstrategie (ProtectEU) van de Europese Unie naar voren brengen.

• - 

  De impact van het huidige geopolitieke klimaat op de interne veiligheid van de EU: a. Oekraïne, b. Moldavië en c. Syrië (stand van zaken)

Onder dit agendapunt zal het Voorzitterschap een toelichting geven op de gevolgen van de Russische agressie tegen Oekraïne, de situatie in Moldavië - waar op 28 september aanstaande parlementaire verkiezingen zullen plaatsvinden waar naar verwachting sterke Russische inmenging en beïnvloeding aan vooraf zullen gaan - en de gevolgen van de val van de Assad-regime in Syrië voor de interne veiligheid van de Europese Unie. Op het moment van schrijven is er nog geen onderliggend document beschikbaar.

• - 

  Conclusies over de EMPACT-cyclus 2026-2029 (goedkeuring)

In de Raadsconclusies zijn de prioriteiten opgenomen voor de nieuwe EMPACT (European Multidisciplinary Platform Against Criminal Threats)-beleidscyclus 2026-2029. Deze prioriteiten vormen de basis voor het uitwerken en uitvoeren van operationele acties.

NB. EMPACT is een samenwerkingsinitiatief van EU-lidstaten, derde landen en (EU-)agentschappen om ernstige en georganiseerde grensoverschrijdende criminaliteit gezamenlijk aan te pakken, gericht op prioritaire dreigingen zoals mensensmokkel en mensenhandel, drugssmokkel, vuurwapenhandel, milieucriminaliteit, cybercrime en witwassen. Nationaal dragen meerdere opsporings- en uitvoeringsdiensten hieraan in internationaal verband bij.

• - 

  Overige onderwerpen: a.De strijd tegen drugshandel en georganiseerde misdaad (informatie van het Voorzitterschap)

Het Voorzitterschap zal stilstaan bij de ontwikkelingen in de aanpak van georganiseerde criminaliteit, waarbij de acties van de afgelopen periode op veiligheidsterrein zullen worden toegelicht, met specifieke aandacht voor de stappen die worden gezet door de EU-havenalliantie.

• B) 

  geprioriteerde onderwerpen uit de geannoteerde agenda voor de commissie I&A/JBZ-Raad
• - 

  Staat van het Schengengebied: a) Commissierapport over de Staat van het Schengengebied 2025, b) Prioriteiten voor de Schengenraadscyclus 2025-2026 (gedachtewisseling)

Aandacht zal worden besteed aan het op 23 april 2025 gepubliceerde jaarlijkse rapport over de Staat van het Schengengebied van de Europese Commissie. In het rapport gaat de Commissie in op de meerwaarde van Schengen, maar zij verwijst in dat kader ook naar de implementatie van het Schengenacquis. Momenteel wordt circa 65% van de aanbevelingen uit de Schengenevaluaties en monitoringsmechanismen nog niet geïmplementeerd. Het rapport doet daarom o.a. aanbevelingen om de Schengengovernance te verbeteren.

De gedachtewisseling zal met name gaan over de vaststelling van de prioriteiten van de Schengenraadscyclus voor 2025-2026. Op het moment van schrijven is nog geen discussiestuk beschikbaar. Naar verwachting zal het Voorzitterschap de volgende drie overkoepelende prioriteiten voorstellen: 1) Verbetering en versnelling van implementatie IT-systemen; 2) Versterking van (de weerbaarheid van) de buitengrenzen en terugkeer; 3) Een veilig en veerkrachtig Schengengebied. Het Voorzitterschap stelt daarnaast voor om hier operationele acties aan te koppelen die uitvoering geven aan de prioriteiten.

• - 

  Implementatie van interoperabiliteit en Verordening betreffende een gefaseerde ingebruikneming van het Entry/Exit-systeem (EES) (stand van zaken)

Er zal een toelichting worden gegeven over de implementatie van interoperabiliteit en de Verordening betreffende een gefaseerde ingebruikneming van het EES. Onlangs is de triloog inzake de verordening betreffende de gefaseerde ingebruikneming van EES afgerond. Na eerder akkoord op de uitkomst van de triloog in het Comité van permanente vertegenwoordigers, wordt in deze JBZ-Raad de laatste stap in het wetgevingsproces gezet door politiek akkoord te geven. Ten aanzien van de gefaseerde start van het EES is de verwachting dat de Europese Commissie in de potentiële startdatum voor de livegang in oktober zal delen.

• - 

  Asiel- en migratiepact: implementatie (stand van zaken)

Naar verwachting zal de Europese Commissie een update geven van de stand van zaken rond de implementatie van het Asiel- en Migratiepact.

• - 

  Toekomst van ontheemden uit Oekraïne: a) Verlenging van de tijdelijke bescherming aan Oekraïners (politiek akkoord) en b) Gecoördineerde aanpak voor de overgang uit tijdelijke bescherming (stand van zaken)

Naar verwachting zal de Europese Commissie haar op 4 juni 2025 gepubliceerde voorstel presenteren voor de verlenging van de tijdelijke bescherming van Oekraïense ontheemden op grond van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB). Naar verwachting zal de Europese Commissie een uitvoeringsbesluit presenteren om de tijdelijke bescherming in de huidige vorm met één jaar te verlengen tot en met 4 maart 2027. Tijdens de JBZ-Raad zullen de lidstaten in de gelegenheid worden gesteld over dit voorstel van gedachten te wisselen, met als doel tot een politiek akkoord te komen.

Verder zal ook worden gesproken over een gecoördineerde aanpak voor de overgang uit tijdelijke bescherming. Naar verwachting zal de Europese Commissie een presentatie geven over een eventuele exit-strategie, die de vorm moet krijgen van een Raadsaanbeveling.

• - 

  Overige onderwerpen: f) Herziene verordening van de Raad betreffende de versterking van de beveiliging van identiteitskaarten en verblijfsdocumenten van burgers van de Unie (instemming)

De Kamer is hierover apart geïnformeerd middels de brief 'herziene versie EU-verordening identiteitskaarten en verblijfsdocumenten - toepassing instemmingsrecht' van 27 mei 2025 van staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. (32317, PJ, 946) . Deze brief staat heden geagendeerd onder agendapunt 6 van de solovergadering van de commissie I&A/JBZ-Raad. Zie aldaar.

Ter herinnering: overzicht openstaande correspondentie