E090266
Laatste revisie: 27-07-2010

E090266 - Kaderbesluit tot versterking van het strafrechtelijk kader voor de bestrijding van hulp bij illegale binnenkomst en illegaal verblijf. Richtlijn tot omschrijving van de hulp bij illegale binnenkomst, illegaal verkeer en illegaal verblijf



Er zijn door Frankrijk twee voorstellen ingediend: een richtlijn waarin hulp bij illegale binnenkomst en illegaal verblijf wordt beschreven en sancties verplicht worden gesteld (ook jegens uitlokkers, medeplichtigen en pogers) met vrijstelling van bloedverwanten en partners en een kaderbesluit waarin wordt voorgeschreven de te treffen sancties, verzwarende omstandigheden, aansprakelijkheid rechtspersonen, vestiging rechtsmacht.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.

Nationaal

Door een wijziging van het Wetboek van Strafrecht welke op 7 december is aangenomen in de Eerste Kamer (zie 29.291) zijn de richtlijn en het kaderbesluit geïmplementeerd.

Europees

Richtlijn 2002/90/EGPDF-document en kaderbesluit 2002/946/JBZPDF-document zijn gepubliceerd in Pb EG L 328 op 5 december 2002.


Kerngegevens

commissie Eerste Kamer

beleidsterreinen


Implementatie

Richtlijn 2002/90/EGPDF-document en kaderbesluit 2002/946/JBZPDF-document zijn geïmplementeerd middels een wijziging van het Wetboek van Strafrecht welke op 7 december 2004 is aangenomen in de Eerste Kamer (zie 29291) en is gepubliceerd in Staatsblad 645 van 21 december 2004.

Bron: Kwartaaloverzicht omzetting EG-richtlijnen, stand per 31 december 2004.

Implementatiedatum voor richtlijnPDF-document en kaderbesluitPDF-document is 5 december 2004.


Behandeling Eerste Kamer

Op 26 november 2002 heeft de Eerste Kamer instemming bevestigd.

Op 12 november 2002 heeft de Eerste Kamer ingestemd met het ontwerpkaderbesluit.

Op 8 oktober 2002 heeft de EK instemming onthouden wegens de wens gevolg te geven aan de motie Jurgens c.s. over openbaarheid van raadsdocumenten.

Op 22 mei 2001 heeft EK aangegeven de uitkomsten van verdere besprekingen af te willen wachten.

Op 6 maart 2001 heeft de EK ingestemd met het ontwerpbesluit zoals vervat in raadsdocument 6465/01.

Bij brief van 30 november 2000 aan de minister van Justitie heeft de EK laten weten dat de onderhavige ontwerpbesluiten de uitdrukkelijke instemming van de EK behoeven.

  • p. 239 Eerste Kamer - 8, p. 239-248
    26 november 2002
  • p. 151 Eerste Kamer - 6, p. 138-151
    12 november 2002
  • Eerste Kamer - 3, p. 39
    8 oktober 2002
  • handelingen Eerste Kamer - 30, 1377-1377
    22 mei 2001
  • p. 1003 Eerste Kamer - 21, 1003-1031
    6 maart 2001

Behandeling Tweede Kamer

Op 26 november 2002 werd ingestemd.

De TK heeft (i.v.m. overlijden prins Claus werd AO met de bewindslieden op 10 oktober 2002 geschrapt) op alle ontwerpbesluiten die het Koninkrijk beogen te binden een parlementair voorbehoud gemaakt.

In het AO van 13 maart 2001 is dit onderwerp vrij uitvoerig aan de orde geweest (Van Oven - PvdA, Hoekema - D66, Halsema - GL, Verhagen - CDA). Minister Korthals gaf aan dat het bereiken van een facultatieve humanitaire clausule het hoogst haalbare is, waarbij door Verhagen vraagtekens werden geplaatst bij de mate van harmonisatie die dan bereikt wordt. Korthals gaf aan dat de meerderheid nu eenmaal hechtte aan een humanitaire clausule.

Vervolgens ging de discussie over de rechtsmacht van andere lidstaten t.o.v. personen die in Nederland dus niet bestraft worden voor in Nederland verleende hulp bij illegale binnenkomst en transit. De minister beloofde dit schriftelijk uiteen te zetten, hetgeen de dag erop geschiedde (23490, 187). De minister gaf aan dat het voor de hand zou liggen bij de implementatie van de clausule een strafuitsluitingsgrond te creëren. Bij een succesvol beroep hierop gaan personen in Nederland vrijuit. De minister kon niet ontkennen dat zo'n persoon theoretisch risico kan lopen in een andere lidstaat vervolgd te worden, maar hij bagatelliseerde dit risico.


Standpunt Nederlandse regering

De regering geeft aan dat het Franse voorstel slechts meerwaarde heeft op het punt van schrappen van het element winstbejag bij hulp bij illegale binnenkomst, terwijl dit punt juist moeilijk ligt in de Tweede Kamer. Regering is dus negatief t.a.v. subsidiariteitstoets.

  • bnc-fiche Ministerie van Buitenlandse Zaken - 22.112, 176 fiche 2
    5 december 2000

Samenvatting voorstel Europese Commissie

Er zijn door Frankrijk twee voorstellen ingediend: een richtlijn waarin hulp bij illegale binnenkomst en illegaal verblijf wordt beschreven en sancties verplicht worden gesteld (ook jegens uitlokkers, medeplichtigen en pogers) met vrijstelling van bloedverwanten en partners en een kaderbesluit waarin wordt voorgeschreven de te treffen sancties, verzwarende omstandigheden, aansprakelijkheid rechtspersonen, vestiging rechtsmacht.


Behandeling Raad

Blijkens verslag JBZ-Raad is het kaderbesluit op 28/29 november 2002 vastgesteld.

Tijdens de JBZ-Raad van 14-15 oktober 2002 konden de ontwerprichtlijn en het ontwerpkaderbesluit wegens het parlementair voorbehoud van Nederland nog niet vastgesteld worden.

Tijdens de JBZ-Raad van 28/29 mei 2001 werd een politiek akkoord bereikt, waarbij de humanitaire clausule in art. 1 lid 2 van de ontwerprichtlijn nog werd aangepast.

Ondanks de verwerping van het Franse initiatief door het EP (niet expliciet aan de orde gesteld) besloot het JBZ-Raad op 25/16 maart 2001 de behandeling van het Franse initiatief voort te zetten.

Op 30 november 2000 werd in de JBZ-Raad een oriënterend debat gehouden, waarin bleek dat Nederland vrij geïsoleerd stond in het verzet tegen schrapping van het element winstbejag bij hulp bij illegale binnenkomst en transit, omdat de regering hulp uit ideële motieven niet wenste te criminaliseren. Er werd wel afgesproken een humanitaire clausule op te nemen.

  • 5193616/02/BIZPDF-document verslag van raad Ministerie van Justitie - 23490, 247
    31 oktober 2002
  • Word-document raadsdocument Raad JBZ - 10430/2/02 bij verslag
    7 oktober 2002
  • Word-document raadsdocument Raad JBZ - 11909/02
    23 september 2002
  • Word-document raadsdocument Raad JBZ - 11910/02
    23 september 2002
  • PDF-document verslag van raad Ministerie van Justitie - 23490, 195
    11 juni 2001
  • PDF-document verslag van raad Ministerie van Justitie - 23490, 189
    23 maart 2001
  • PDF-document brief minister met toelichting Ministerie van Justitie - 23490, 187
    14 maart 2001
  • PDF-document verslag van raad Ministerie van Justitie - 23490, 176
    4 december 2000

Behandeling Europees Parlement

Op 15 februari 2001 heeft het EP advies uitgebracht het Franse initiatief te verwerpen.


Reacties Derden

De Commissie Meijers heeft in de beginfase tweemaal geadviseerd en kritische kanttekeningen geplaatst bij dit voorstel. O.m. kritiek t.a.v. schrappen winstbejag en te ruime formuleringen. Cie Meijers wijst op vreemdelingen die hun papieren niet tijdig verlengd hebben en dan ook "illegaal" zijn.

  • 126750.3 Word-document advies Permanente commissie van deskundigen in internationaal vreemdelingen-, vluchtenlingen- en strafrecht - CM01-005
    9 maart 2001
  • 126354.2 Permanente commissie van deskundigen in internationaal vreemdelingen-, vluchtenlingen- en strafrecht - CM00-087
    22 november 2000

Alle bronnen