Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

De commissie voor Buitenlandse Zaken, Defensie en Ontwikkelingssamenwerking (BDO) heeft de commissiemededeling als prioritair geselecteerd uit het werkprogramma 2013 van de Europese Commissie. Op 10 september 2013 besloot de commissie BDO de mededeling voor kennisgeving aan te nemen.

Europees

De Europese Commissie publiceerde op 24 juni 2014 een roadmap voor de uitvoering van de in de mededeling voorgestelde maatregelen. De roadmap is besproken tijdens de Raad voor Concurrentievermogen op 25-26 september 2014.

document Europese Commissie

COM(2013)542, d.d. 24 juli 2013

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

De commissie voor Buitenlandse Zaken, Defensie en Ontwikkelingssamenwerking (BDO) heeft de commissiemededeling als prioritair geselecteerd uit het werkprogramma 2013 van de Europese Commissie. Op 10 september 2013 besloot de commissie BDO de mededeling voor kennisgeving aan te nemen.

De commissie voor Defensie organiseert op 29 oktober 2014 een technische briefing over de roadmap ter uitvoering van de in deze mededeling aangekondigde maatregelen.

De minister van Defensie stuurde op 26 augustus 2014 een brief aan de Tweede Kamer naar aanleiding van een toezegging om de Tweede Kamer met enige regelmaat te informeren over de uitvoering van de opdrachten van de Europese Raad ter verdieping van de Europese samenwerking op het terrein van veiligheid en defensie.

In het verslag van een schriftelijk overleg van 20 september 2013 naar aanleiding van de Raad voor Concurrentievermogen van 26-27 september 2013 stellen verschillende fracties vragen over de commissiemededeling aan de minister van Economische Zaken.

De commissie voor Defensie, de commissie voor Europese Zaken en de commissie voor Buitenlandse Zaken hebben op 12 november 2013 een algemeen overleg gevoerd met de minister van Defensie over de Defensieraad van 18 november 2013. In het algemeen overleg kwam onderhavige mededeling meerdere malen ter sprake.

Eurocommissaris Barnier zou op 19 september 2013 een bezoek brengen aan de Tweede Kamer en een gesprek voeren met de commissie voor Defensie over de commissiemededeling en het rapport van de Hoge Vertegenwoordiger. Het bezoek is echter verplaatst naar een nog nader vast te stellen datum.

De commissie voor Defensie heeft de commissiemededeling, bijbehorend BNC-fiche en het rapport van de Hoge Vertegenwoordiger besproken tijdens een procedurevergadering op 12 september 2013. De commissie besloot alles te agenderen voor het algemeen overleg formele Defensieraad op 13 november 2013 .

De commissie voor Defensie heeft het BNC-fiche over de commissiemededeling en het rapport van de Hoge Vertegenwoordiger Ashton op 3 september 2013 besproken tijdens een algemeen overleg over de informele Defensieraad van 5 en 6 september 2013.

Op 29 juli 2013 bood de minister van Defensie, mede namens de minister van Buitenlandse Zaken en Economische Zaken, onderhavige mededeling aan aan de Tweede Kamer. Daarnaast bood de minister tegelijkertijd een interim rapport van de Hoge Vertegenwoordiger Ashton aan met voorstellen die de effectiviteit en zichtbaarheid van het Gemeenschappelijk en Veiligheidsbeleid van de Europese Unie kunnen vergroten de beschikbaarheid van civiele en militaire capaciteiten kunnen verbeteren en de Europese defensieindustrie kunnen versterken. Het interim rapport wordt naar verwachting geagendeerd voor zowel de Informele Defensieraad van 5 en 6 september als de Informele Raad Buitenlandse Zaken (Gymnich) van 6 en 7 september 2013. Op basis van de discussies in deze vergaderingen zal de Hoge Vertegenwoordiger Ashton haar rapport voltooien en aan de voorzitter van de Europese Raad Van Rompuy aanbieden.

Op 13 juni 2013 besloot de commissie voor Defensie tijdens een procedurevergadering om Eurocommissaris Barnier uit te nodigen voor een gesprek in de Tweede Kamer na publicatie van de mededeling.

De commissie voor Defensie heeft de commissiemededeling ook als prioritair geselecteerd uit het werkprogramma 2013 van de Europese Commissie.

Op 30 augustus 2013 stuurde de regering het BNC-fiche aan de Kamer. Hieruit blijkt onder andere dat Nederland streeft naar meer Europese verantwoordelijkheid op het gebied van veiligheid en defensie. Door het afnemende relatieve gewicht van individuele Europese landen is een verdieping van de samenwerking met Europese partners nodig. Nederland dringt erop aan dat de voorgestelde acties van de Commissie en de Hoge Vertegenwoordiger geïntegreerd worden uitgevoerd. Er zal een duidelijk signaal van alle lidstaten moeten komen om in gezamenlijkheid te werken aan al deze aspecten.

Nederland kan de voorstellen van de Commissie om de defensie- en veiligheidssector van de Europese Unie te versterken in grote lijnen steunen. Wat Nederland betreft ligt de nadruk op de activiteiten genoemd onder:

• - 

  versterken interne markt
• - 

  bevorderen concurrentiekracht
• - 

  optimaal benutten van dual use onderzoek
• - 

  bevorderen van het ontwikkelen van dual use capaciteiten
• - 

  het bevorderen van toegang tot derde markten.

In het BNC-fiche gaat de regering uitgebreid in op bovenstaande punten.

De Europese Commissie publiceerde op 24 juni 2014 een roadmap voor de uitvoering van de in de mededeling voorgestelde maatregelen.

De Europese Commissie wil dat Europa meer verantwoordelijkheid neemt voor haar interne en externe veiligheid, zeker nu de machtsbalans in de wereld verschuift en de Verenigde Staten zich meer op Azië richt. De EU dient daartoe een geloofwaardig Gemeenschappelijk Veiligheid en Defensiebeleid (GVDB) te ontwikkelen dat volledig verenigbaar is met het beleid van de NAVO. De Commissie merkt op dat Europa op dit moment sterk te kort schiet in belangrijke militaire vermogens en dat de bezuinigingen op defensie de situatie verergeren. Met name ook omdat de individuele defensiebegrotingen van lidstaten niet worden gecoördineerd. De bezuinigingen hebben aanzienlijk effect op de defensie industrie en, zo stelt de Commissie, ook dit doet afbreuk aan de strategische autonomie van Europa. Het probleem van dalende defensiebegrotingen wordt tevens versterkt door de aanhoudende fragmentatie van de Europese markten.

De Commissie hecht groot belang aan de leveringszekerheid van defensiematerieel, toegang tot kritieke technologie en operationele soevereiniteit. De Commissie stelt een belangrijke bijdrage te kunnen leveren door het bieden van een kader om collectief een adequaat niveau van strategische autonomie te vrijwaren. De hoeksteen van het EU acquis omtrent de defensiemarkt bestaat uit twee richtlijnen betreffende overheidsopdrachten op defensie en veiligheidsgebied (2009/81) en overdracht van defensie gerelateerde producten (2009/43), alsook verschillende instrumenten ter bevordering van de interne en externe veiligheid. Deze mededeling is bedoeld om dit acquis te consolideren en verder te ontwikkelen, binnen de reikwijdte van de in het Verdrag van Lissabon vastgestelde bevoegdheden.

De Commissie wil hiertoe verschillende maatregelen nemen:

• - 

  Het verder verdiepen van de interne markt voor defensie en veiligheid
• - 

  Het versterken van de concurrentiekracht van de European Defence Technological and Industrial Base (EDTIB) door ondersteuning van het concurrentievermogen en ondersteuning van kleine of middelgrote ondernemingen.
• - 

  Het zoveel mogelijk gebruik maken van militaire samenwerkingsvoordelen
• - 

  Maatregelen gericht op het stimuleren van het strategische debat in Europa.

De Commissie zou graag willen dat staatshoofden en regeringsleiders deze mededeling bespreken op de Europese Raad van december 2013, samen met de verslagen van de Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor het buitenlands- en veiligheidsbeleid.

Raad Concurrentievermogen (25-26 september 2014)

De Europese Commissie publiceerde op 24 juni 2014 een roadmap voor de uitvoering van de in de mededeling voorgestelde maatregelen. De Europese Commissie heeft de roadmap gepresenteerd tijdens de Raad voor Concurrentievermogen. Daarbij gaf de Europese Commissie aan, dat de verantwoorde-ijkheid voor de defensiesector met name bij de lidstaten zelf ligt, maar dat de mededeling van de Commissie uit 2013 toegevoegde waarde zou kunnen hebben in het denkproces van de lidstaten om de defensie industrie te verbeteren. De Europese Raad heeft in 2013 aandacht besteed aan defensie en zal er in juni 2015 weer bij stil staan als de balans moet worden opgemaakt over de voortgang.

Informele Raad voor Defensie (10 september 2014)

Eurocommissaris voor Industrie en Ondernemerschap Nelli Feroci presenteerde de recent gepubliceerde implementation roadmap.

Informe Raad voor Defensie (20-21 februari 2014)

Tijdens de Raad zullen de Raadsconclusies van 19 december 2013 en onderhavige mededeling worden besproken. In de geanoteerde agenda zet de minister van Defensie de kabinetsappreciatie uiteen van de Raadsconclusies.

Europe Raad (19 december 2013)

Tijdens de Europese Raad zijn er Raadsconclusies aangenomen over het Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid. In de conclusies worden drie thema's als prioritair aangemerkt: 1) De doeltreffendheid, de zichtbaarheid en het effect van het GVDB verhogen, 2) de ontwikkeling van vermogens bevorderen en 3) versterking van de Europese defensiesector. In de conclusies verzoekt de Europese Raad, de Raad, de Commissie, de hoge vertegenwoordiger, het Europees Defensieagentschap en de lidstaten, elk binnen hun eigen bevoegdheden, vastberaden en verifieerbare actie te ondernemen om uitvoering te geven aan de conclusies. De Europese Raad zal de resultaten in juni 2015 evalueren.

Raad Algemene Zaken (17 december 2013)

Tijdens de Raad is de laatste hand worden gelegd aan de conclusies als voorbereiding op de Europese Raad over Defensieaangelegenheden op 19-20 december 2013.

Raad voor Onderwijs, Jeugd, Cultuur en Sport (25 november 2013)

Tijdens de Raad zijn er Raadsconclusies aangenomen over het Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid. In de Raadsconclusies wordt verwezen naar onderhavige mededeling.

Raad voor Defensie (19 november 2013)

Tijdens de Raad Buitenlandse Zaken (Defensie) op 19 november 2013 hebben de ministers van defensie en buitenlandse zaken de voorbereiding besproken van het debat over samenwerking op het gebied van veiligheid en defensie dat in de Europese Raad van 19-20 december zal plaatsvinden. Het Final Report on CSDP van Hoge Vertegenwoordiger Ashton en onderhavige Commissiemededeling vormden de basis voor deze discussie. De Raad liet zich positief uit over het rapport van de Hoge Vertegenwoordiger Ashton waarin zij voorstellen doet om het GVDB verder te versterken. De ministers bespraken de drie clusters die tijdens de Europese Raad voor zullen liggen: betere zichtbaarheid en effectiviteit, capaciteiten en defensiemarkt- en industrie. In lijn met de Nederlandse inzet was er aandacht voor de geïntegreerde benadering waarbij een effectiever GVDB in samenhang met ander EU-instrumentarium wordt ingezet. De Europese Raad kan voortbouwen op de uitkomsten van de Raad Buitenlandse Zaken en richting geven voor toekomstige werkzaamheden op het gebied van GVDB.

Op 15 oktober 2013 presenteerde de Hoge Vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid haar final report over het Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid (GVDB) dat zal worden besproken tijdens de Europese Raad over de toekomst van het GVDB van de EU op 19-20 december 2013 .

Raad voor Concurrentievermogen (26 september 2013)

Tijdens de Raad is een notitie van het Voorzitterschap over de commissiemededeling besproken. In de notitie werden twee onderwerpen aangedragen voor het debat, namelijk 1) het in de commissiemededeling voorgestelde Actieplan en 2) welke maatregelelen de Europese Commissie en de lidstaten kunnen nemen om de industriële samenwerking tussen de lidstaten te vergemakkelijken.

Informele Raad Buitenlandse Zaken (6-7 september 2013)

Ook hier spraken de ministers over de voorbereiding van de Europese Raad van 19 en 20 december a.s. Het tussenrapport van de Hoge Vertegenwoordiger en onderhavige Commissiemededeling over het GVDB gold als basis voor de discussie. De Hoge Vertegenwoordiger en de lidstaten constateerden dat onder meer begrotingsdruk noopt tot nauwere samenwerking. Tegelijkertijd was er ruimte voor verbetering van de samenwerking en zou het wenselijk zijn missies sneller en effectiever in te kunnen zetten. Het idee van een geïntegreerde benadering, zoals voorgestaan door het kabinet, kreeg veel steun. Enkele ministers gaven aan uit te zien naar de aangekondigde mededeling hierover. Een aantal ministers pleitte voor een betere balans in het aantal civiele en militaire EU-missies en voor een betere synergie tussen deze beide.

Informele Raad voor Defensie (5-6 september 2013)

Tijdens de informele  is de mededeling besproken. Het belangrijkste gespreksonderwerp van de Raad was de voorbereiding van het debat over defensieaangelegenheden in de Europese Raad van december a.s, waar deze mededeling ook besproken zal worden. Uit de geannoteerde agenda blijkt onder andere dat de mededeling in algemene zin positief is ontvangen door de lidstaten. De meerderheid van de lidstaten, waaronder Nederland, erkent dat de Europese Commissie een rol kan vervullen op dit terrein. De Commissie doet in de mededeling geen voorstellen voor de aanpassing of uitbreiding van regelgeving. Nederland kan de voorstellen van de Commissie in grote lijnen steunen. Daarnaast geeft de minister van Defensie in de geannoteerde agenda aan dat naast de mededeling ook het Interim Report on CSDP van de Hoge Vertegenwoordiger Ashton zal worden besproken.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.