De Eerste Kamer heeft op 30 juni na een plenair debat met staatssecretaris De Jager van Financiën het Fiscaal stimuleringspakket (31.301) goedgekeurd waarmee het kabinet de economische crisis wil bestrijden. Het wetsvoorstel Fiscaal stimuleringspakket en overige fiscale stimuleringsmaatregelen werd dinsdagavond om 23.15 uur aangenomen en was de eerste rijkswet die op 1 juli digitaal is gepubliceerd op de website www.officielebekendmakingen.nl. Deze wijze van openbaarmaking is in lijn met de nieuwe publicatievoorschriften, waarbij de traditionele publicaties in het Staatsblad, de Staatscourant en het Tractatenblad worden vervangen door elektronische bekendmakingen.
Het wetsvoorstel omvat zes verschillende onderdelen, waaronder een verlaging van het tarief in de tweede schijf van de vennootschapsbelasting over de jaren 2009 en 2010. Het kabinet verwacht dat dit een impuls zal geven aan het rendement en de investeringsbereidheid van ondernemingen. Hetzelfde geldt voor een uitbreiding van de fiscale aftrek van investeringen in speur- en ontwikkelingsactiviteiten van bedrijven, in te voeren met terugwerkende kracht tot 1 januari 2009. Het pakket biedt ook een extra aftrek voor energiebesparende maatregelen in huurwoningen, met terugwerkende kracht tot 1 juni 2009. Verder zijn de tarieven van de vliegbelasting per 1 juli 2009 op nul gesteld.
Fracties zien procedure als schending van positie Eerste Kamer
Ondanks hun steun voor het pakket maatregelen waren zowel de coalitiegezinde als de oppositionele fracties in de Senaat kritisch over de wijze waarop de regering dit pakket aan de Kamer heeft gepresenteerd. In het pakket wordt een reeks maatregelen gecombineerd met een al aanhangig, ander fiscaal wetsvoorstel. De senatoren betoogden van links tot rechts dat deze werkwijze, die de Eerste Kamer al eerder in een motie heeft afgekeurd, de senatoren beperkt in hun mogelijkheden om hun constitutionele rol als medewetgever goed uit te voeren.
Omdat het pakket werd gepresenteerd als een samenhangend geheel, kon de Eerste Kamer uitsluitend ‘ja’ of ‘nee’ zeggen tegen het pakket. Het merendeel van de Kamerfracties erkent de urgentie van de fiscale stimuleringsmaatregelen en gaf daarom steun aan het voorstel. In de laatste week voor het reces stemt de Eerste Kamer over een motie die de senatoren Leijnse (PvdA) en De Boer (CU) hebben ingediend over de vliegtaks (31.301, D herdruk). De regering wil deze volledig afschaffen. De motie vraagt om een daartoe strekkend wetsvoorstel afzonderlijk en niet als onderdeel van een verzamelvoorstel bij de Staten-Generaal in te dienen. Staatssecretaris De Jager van Belastingen ontraadde de motie, omdat in het kabinet juist is afgesproken om deze zaak snel via het Belastingplan 2010 is te regelen.
Senator Biermans van de VVD zei dat de regering graag ‘zuur mengt met zoet en hoopt dat het gerecht deze Kamer dan toch nog voldoende smaakt om er een positief oordeel over te geven’. Hij verwees naar de motie Biermans c.s. waarin de Eerste Kamer eerder de wens heeft vastgelegd om in een wetsvoorstel slechts één onderwerp of uitsluitend met elkaar samenhangende maatregelen te behandelen (31.205 / 31.206, D). Ook woordvoerder Essers van het CDA wil duidelijke spelregels voor de indiening van wetsvoorstellen. Hij herinnerde eraan dat de regering over dit onderwerp een notitie heeft toegezegd. Staatssecretaris De Jager zei dat hij samen met de minister van Justitie Hirsch Ballin aan deze notitie werkt. Hij beloofde tevens meer te zullen letten op samenhang tussen onderwerpen die hij in een wetsvoorstel zal voorleggen.
Senator Reuten (SP) sprak over het stimuleringspakket als een ‘meerledig monster’. Hij vond het wetsvoorstel een samenraapsel dat een ordelijk democratisch wetgevingsproces frustreert. Senator Leijnse (PvdA) zei dat de regering kennelijk dacht tijd te winnen maar het blijft voor hem de vraag waarop die schatting gebaseerd is en vooral of dit voldoende reden was om van de Koninklijke weg der wetgeving af te wijken. Senator De Boer zei namens ChristenUnie en SGP het proces van wetgeving af en toe op gespannen voet staat met de gewenste zorgvuldigheid.
Vraagtekens plaatste VVD-lid Biermans bij de in te voeren boete van 300% voor box-3-inkomens. Wie betrapt wordt als zwartspaarder kan zo’n boete opgelegd krijgen. Biermans vroeg waarom een bepaalde groep belastingplichtigen zo zwaar gestraft moet worden. Ook senator Essers zei dat de CDA-fractie voorstander is van het aanpakken van zwart sparen en belastingparadijzen, maar dat een vergrijpboete van 300% ertoe leidt dat er onderscheid wordt gemaakt tussen verschillende vormen van fiscale fraude. Een zwartwerkende werknemer of een frauderende ondernemer kan maximaal een boete van 100% krijgen. Senator Reuten van de SP-fractie vond de boete van 300% juist aan de lage kant, zodat hij misschien nog niet de gewenste afschrikwekkende werking zal hebben. Reuten vond ook dat de staatssecretaris in het geval van zwart sparen niet moet spreken van belasting ontduiken, maar van belastingdelict of –fraude. Hij vroeg het taalgebruik op het ministerie en de belastingdienst op dit gebied aan te scherpen.
PvdA-senator Leijnse noemde de boete ‘pittig’. Hij zei: “Wie rijk is doet er verstandig aan open kaart te spelen met de fiscus en zijn belastingen op tijd te betalen”. Namens de fracties van CU en SGP sprak senator De Boer waardering uit over de lastenverlichting voor het midden- en kleinbedrijf, het uitstel van de BTW-afdracht en de maatregelen die voorziening in energiebesparing in huurwoningen. Ook de stimulering van innovaties hadden zijn instemming al betreurde hij het dat ZZP’ers en andere kleine ondernemers er niet van profiteren. “Innovatie vindt bepaald niet zelden plaats in het echte midden- en kleinbedrijf en bij éénpitters”, zei senator De Boer.
Staatssecretaris De Jager toonde zich gevoelig voor het pleidooi van De Boer. Ook de andere sprekers stemden zonder veel woorden in met de fiscale stimuleringsmaatregelen die het kabinet had opgehangen aan het voorstel om een zogenaamde vrijwaringsrekening bij de Belastingdienst te openen voor aannemers van werk, inleners van personeel en opdrachtgevers in de confectiesector die nu nog met een speciale geblokkeerde rekening moeten werken bij een bank, de zogenoemde g-rekening.
Deel dit item: