Verslag van de vergadering van 30 juni 2025 (2024/2025 nr. 35)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 17.03 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Van Kesteren i (PVV):
Dank u wel, voorzitter. Mevrouw Ouwehand, meneer Klaver en meneer Aartsen, hartelijk welkom. Fijn dat u de moeite en de tijd heeft genomen om bij dit debat aanwezig te zijn.
Voorzitter. Veel Nederlanders hechten aan de diepgewortelde traditie om tijdens oud en nieuw vuurwerk af te steken. Het nieuwe jaar wil men graag beginnen, en dat slechts één keer per jaar. Een minderheid van een op de vier Nederlanders wil echter een verbod, vooral in stedelijke gebieden. Een veelgehoord argument daarbij is dat één keer per jaar vuurwerk afsteken overlast geeft voor mens en dier, belastend is voor het milieu en hulpverleners handenvol werk bezorgt.
Voorzitter. Is er dan sprake van draagvlak voor een algeheel vuurwerkverbod? Nee. De PVV-fractie denkt van niet. Het zijn vooral marginale minderheden die moeite hebben met bijvoorbeeld het eten van vlees, met het gebruik van alcohol, met het vieren van Sinterklaas zonder Zwarte Piet, met autorijden, met vliegen en met houtkachels en barbecue. Die zijn slecht voor het milieu, dus: óók maar weer verbieden. En als klap op de vuurpijl nu ook nog het traditionele nieuwjaarsvuurwerk. Man, man, man, wat een soberheid. Het verbieden van zaken die zo veel plezier brengen en het leven de moeite waard maken, is zo jammer. Overigens zien we elke dag in het nieuws dat er weer ergens een brand is geweest, waarbij de oorzaak in de meeste gevallen onbekend is. Wellicht zou eens onderzoek moeten worden gedaan naar de oorzaken van deze dagelijkse branden.
Voorzitter. Met dit voorstel voor een algeheel vuurwerkverbod wordt de gemiddelde volgzame burger weer een beetje plezier in het leven afgepakt. Het één keer per jaar afsteken van vuurwerk wordt de liefhebber van vuurwerk niet gegund. Maar de notoire overtreders en het criminele circuit zullen zich echt niet aan het voorliggende wetsvoorstel gaan houden. Ze gaan niet stoppen met het gebruik van cobra's en andere vuurwerkbommen. De illegale handel zal niet stoppen. Het tuig zal ook niet stoppen met het veroorzaken van leed en ellende tijdens oud en nieuw. Het rellentuig dat onze hulpdiensten en handhavers belaagt, verdwijnt niet met dit wetsvoorstel. Een algeheel vuurwerkverbod zal veel Nederlanders ertoe bewegen om het jaarlijkse vuurwerk dan maar van elders te halen. Ook nu zijn er veel Nederlanders die tanken en boodschappen doen in de ons omringende landen, omdat het daar een stuk goedkoper is dan in eigen land. Dat gaat ook gebeuren met de aanschaf van het vuurwerk als een algeheel vuurwerkverbod in Nederland een feit is. Dat wil de PVV uiteraard niet.
Voorzitter. Er geldt al een verbod op het afsteken van illegaal vuurwerk. Gemeenten hebben al de mogelijkheid om het afsteken van vuurwerk op bepaalde plekken te verbieden. De handhaving van een algeheel vuurwerkverbod zal in de praktijk onuitvoerbaar worden. Grote zorgen heeft de PVV-fractie dan ook over de handhaafbaarheid als een algeheel vuurwerkverbod van kracht zou worden. Het goed reguleren van vuurwerk is ons inziens veel effectiever dan het verbieden ervan. Ja, er bestaat vuurwerkoverlast in Nederland en de hulpverleners en de dienders hebben hun handen eraan vol. Maar overtreders komen er gewoon veel te gemakkelijk mee weg. Voor illegaal vuurwerk afsteken geldt een boete van minimaal €100. Dat is veel te weinig. Voor kinderen tot 18 jaar geldt, en ik citeer van de website van onze overheid: "Jongeren krijgen dan van de Stichting Halt een straf om ze aan te sporen tot ander gedrag, bijvoorbeeld door rommel op te ruimen of excuses aan te bieden. Na een Halt-straf krijgen jongeren geen aantekening in hun strafblad." Dat werkt natuurlijk niet.
Ook geldt dat wie vuurwerk naar hulpverleners gooit, rekening moet houden met een verdrievoudiging van de strafeis, boete of geldstraf, aldus dezelfde website. Maar agressie en geweld tegen hulpverleners en handhavers zijn niet alleen aan de orde tijdens het één keer per jaar afsteken van vuurwerk. Dat gebeurt het hele jaar door. Agressie en geweld tegen hulpverleners en handhavers vereist een snelle en consequente strafrechtelijke aanpak. Van de duizenden overlastincidenten, die niet alleen met oud en nieuw plaatsvinden, komt het uiteindelijk in slechts een handjevol gevallen tot een daadwerkelijke veroordeling. Het feit dat overtreders veelal niet opgepakt worden, minderjarigen niet aangepakt worden en anderen met een fopstraf wegkomen, verpest het dus voor het grote deel van de bevolking dat zich wel aan regels houdt.
Voorzitter. Aan alle evenementen zijn risico's verbonden. Zo kunnen bezoekers van concerten gehoorschade oplopen. Moet er dan een algeheel verbod op concerten komen? Actievoerders die universiteiten kort en klein slaan, veroorzaken overlast en belagen handhavers, zo ook actievoerders die het verkeer blokkeren. Maar dat is toch geen reden voor een algeheel demonstratieverbod? Hooligans die stadions slopen, bezoekers in gevaar brengen en auto's en publieke eigendommen vernielen, zorgen voor overlast en belagen ook hulpverleners en handhavers. Maar dat is toch geen reden om een algeheel verbod voor voetbalwedstrijden in te voeren? Er zijn ook mensen die te diep in het glaasje kijken, waardoor ze medeweggebruikers en andere mensen in gevaar brengen. Maar dat is toch geen reden om te komen tot een algeheel alcoholverbod?
Voorzitter. Degenen die alles verzieken zijn het probleem. Die vormen de risico's. Die groepen moet je hard aanpakken en zwaar straffen, liefst in de portemonnee. Laat ze tot op de laatste cent de schade betalen. Dat werkt pas echt preventief. Als het minderjarigen betreft, stel dan de ouders maar verantwoordelijk voor hun kroost. Ik heb weleens overwogen voor te stellen om een nationaal vandalenfonds in te stellen, waaraan iedereen naar draagvlak tien jaar lang een bijdrage levert. Dat zou een stuk helpen.
Voorzitter. Het overgrote deel van de bevolking zal zich aan wetten houden, zeker als die wetten proportioneel en deugdelijk zijn. Er bestaat dan draagvlak voor die wetten. Het bestaan van draagvlak voor wetten heeft te maken met empathie en rekening houden met elkaar; rekening houden met mensen, dieren en het milieu. Het heeft te maken met geven en nemen, met redelijkheid en billijkheid, en bovenal met realiteitszin. Je kunt toch niet alles verbieden?
Voorzitter. Veel Nederlanders vinden het één keer per jaar afsteken van vuurwerk een mooie traditie. De meeste mensen gedragen zich volgens de regels bij het afsteken van vuurwerk. De meeste burgers steken op fatsoenlijke wijze vuurwerk af en houden zich aan de wet. Gezinnen met kleine kinderen steken siervuurwerk af en gezinnen met pubers houden het op het afsteken van knalvuurwerk of het geven van prachtige vuurwerkshows voor de deur, in de straat. En dat slechts één keer per jaar.
Een kleine groep onaangepasten en criminelen bestookt de samenleving het gehele jaar met vuurwerk. Het legale veilige vuurwerk en siervuurwerk dat in Nederland wordt verkocht, voldoet aan de strengste veiligheidsnormen. Er bestaat al een verbod op illegaal vuurwerk. Een eventueel algeheel vuurwerkverbod leidt ertoe dat er nog meer vuurwerk uit het zwarte circuit komt of in het buitenland wordt aangeschaft. De kans dat een algeheel vuurwerkverbod zal leiden tot een tegenovergesteld resultaat van wat men ermee beoogt, is dus heel groot. Dit is een belangrijk argument, dat deze Kamer mee zal moeten laten wegen in haar afwegingen.
Voorzitter. Dan de proportionaliteit. Ik noemde het zojuist al even. Er wordt momenteel onvoldoende gehandhaafd en gestraft. Het tuig dat alle leed en de ellende rondom oud en nieuw veroorzaakt, komt er vaak mee weg. Dat het niet handhaven van de bestaande wet wordt beantwoord met een volledig verbod, is disproportioneel. Het niet handhaven op de overlast die door een kleine groep rolschoppers wordt veroorzaakt, straft straks wellicht de hele bevolking. Dat is disproportioneel. Ook dat argument dient deze Kamer mee te laten wegen.
Voorzitter. Onze fractie hecht eraan de relatieve omvang van de overlast en het leed in perspectief te plaatsen. Elk jaar zijn er tijdens de jaarwisseling helaas slachtoffers te betreuren en zijn de maatschappelijke kosten aanzienlijk. Tijdens de afgelopen jaarwisseling betrof het in twee dagen 1.162 slachtoffers, waarvan 367 op de spoedeisende hulp, waarvan we er 80 hebben in Nederland. Het aantal stunters of pechvogels zou niet de reden mogen zijn voor een algeheel vuurwerkverbod. In totaal zijn er jaarlijks 1,8 miljoen bezoeken aan de spoedeisende hulp, oftewel 5.000 per dag. Elke dag belanden er 300 verkeersslachtoffers op de spoedeisende eerste hulp voor behandeling. En hoewel uiteraard elk slachtoffer er altijd een te veel is, verbleekt het aantal vuurwerkslachtoffers bij het totaal aantal verkeersslachtoffers dat op de spoedeisende hulp belandt.
Tot slot, de detailhandel. De vuurwerkbranche heeft de afgelopen jaren veel moeten investeren in veilig vervoer en een veilige opslag van vuurwerk. Het personeel is getraind en opgeleid om het risico op calamiteiten tot een minimum te beperken. De branche spreekt van een totaalbedrag van ongeveer 895 miljoen euro dat is geïnvesteerd in veiligheid, veilig vervoer, veilige opslag en de opleiding van personeel in het vergroten van kennis over veiligheid. Hier is dus volledige compensatie op zijn plaats, mocht het toch tot een algeheel vuurwerkverbod komen, wat ik zou betreuren. De vraag is dan ook of de staatssecretaris kan aangeven welk reëel bedrag het kabinet uiteindelijk zal uittrekken om de vuurwerkbranche tegemoet te komen en echt schadeloos te stellen, mocht het algeheel vuurwerkverbod een feit zijn.
Tot zover in eerste termijn, voorzitter. Dank u wel.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Van Kesteren. Dan is het woord aan de heer Van den Oetelaar namens Forum voor Democratie.