Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 27 februari 2024 nam de commissie EZK het verslag van een nader schriftelijk overleg voor kennisgeving aan.

Europees

Tijdens de Raad voor Concurrentievermogen van 22 en 23 mei 2023 zijn beleidsdebatten gehouden over de voorstellen van de Net-Zero Industry Act en de Critical Raw Materials Act, beiden afkomstig uit het Green Deal plan voor de industrie (21.501-30, 577).

volledige titel

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Europese Raad, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de regio's: Een industrieel plan voor de Green Deal voor het nettonultijdperk

document Europese Commissie

COM(2023)62, d.d. 1 februari 2023

commissies Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers

Op 27 februari 2024 nam de commissie EZK het verslag van een nader schriftelijk overleg voor kennisgeving aan.

Op 20 februari 2024 stuurde de minister voor Klimaat en Energie een antwoord op de brief met vragen. Het verslag van een nader schiftelijk overleg met de minister voor K&E is op 21 februari 2024 vastgesteld (36.371, E).

Op 6 december 2023 is de brief met nadere vragen naar de minister voor Klimaat en Energie gestuurd.

Op 21 november 2023 leverde de fractie van de BBB inbreng voor nader schriftelijk overleg.

Op 31 oktober 2023 besloot de commissie inbreng te leveren voor nader schriftelijk overleg op 21 november 2023.

Op 26 oktober 2023 stuurde de minister voor Klimaat en Energie een antwoord en is het verslag schriftelijk overleg vastgesteld (36.371, D). De commissie bespreekt het antwoord op 31 oktober.

Op 20 september 2023 is de brief met nadere vragen aan de minister voor Klimaat en Energie verstuurd.

Op 12 september 2023 leverden de fracties van BBB (Van Langen-Visbeek), PvdD (Visseren-Hamakers) en FvD (Dessing) inbreng voor nader schriftelijk overleg met de minister. Tevens besloot de commissie het antwoord van de Europese Commissie voor kennisgeving aan te nemen.

Op 4 september 2023 stuurde de Europese Commissie een antwoord op de politieke dialoog van 7 juni 2023 (36.371, C).

Op 11 juli 2023 besloot de commissie inbreng te leveren voor nader schriftelijk overleg op 12 september 2023.

Op 4 juli 2023 stuurde de minister van EZK een anwoord op de brief met vragen van 7 juni. Op 5 juli 2023 is het verslag van een schriftelijk overleg vastgesteld (36.371, B)

Op 7 juni 2023 stuurde de commissie EZK/LNV een brief naar de Europese Commissie in het kader van de politieke dialoog over de Green Deal-plan voor de industrie (36.371, A). Tevens is op 7 juni 2023 een brief gestuurd naar de regering.

Op 30 mei 2023 leverden de fracties van de PvdA (Crone) en GroenLinks (Kluit) gezamenlijk inbreng voor schriftelijk overleg met de regering en de VVD (Vos) inbreng voor schriftelijk overleg met de Europese Commissie.

Op 23 mei 2023 besloot de commissie EZK/LNV de mededeling in behandeling te nemen en inbreng te leveren voor schriftelijk overleg op 30 mei 2023.

Op 17 mei 2023 voerde de Tweede Kamer een schriftelijk overleg over de Raad voor Concurrentievermogen van 22 en 23 mei 2023. Hierin is ook gevraagd naar het Green Deal plan voor de industrie.

Op 23 februari 2023 voerde de Tweede Kamercommissie Europese Zaken schriftelijk overleg met de regering over de Raad Algemene Zaken van 21 februari 2023 (21.501-02, 2613). Hierin is ook gevraagd naar het Green Deal plan voor de industrie.

Op 8 februari 2023 ontving de Kamer een appreciatie van de mededeling inzake de Green Deal voor de industrie (22.112, JA). Het kabinet verwelkomt de Europese ambitie om koploper te zijn en te blijven in de klimaattransitie en in schone energietechnologieen. Het kabinet steunt veel van de elementen in het plan. Zo steunt het kabinet onder andere de versnelling van procedures, de nieuwe initiatieven op het gebied van internationale partnerschappen en het creeeren van een Europese waterstofinfrastructuur. Over een paar elementen uit het plan heeft het kabinet wat kanttekeningen.

Het kabinet staat positief ten aanzien van de bevoegdheid. Wel geeft het kabinet aan dat de beoordeling van de bevoegdheidsgrondslagen pas daadwerkelijk kunnen worden uitgevoerd op het moment dat de concrete wetgevende voorstellen gepubliceerd worden. Deze voorstellen zijn inmiddels gepubliceerd. Het betreft het voorstel voor een verordening voor een nettonulindustrie (COM(2023)161) en het voorstel voor een verordening voor een kader om een veilige en duurzame voorziening van kritieke grondstoffen te waarborgen (COM(2023)160). Ten aanzien van de mededeling geeft het kabinet aan dat hoewel in het plan geen concrete bevoegdheidsgrondslagen uit het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie worden genoemd, het Verdrag wel op verschillende punten grondslagen biedt die ten behoeve van maatregelen kunnen worden gebruikt, zo denkt hat kabinet aan artikel 173 VWEU, dat gaat over het beleid op het gebied van concurrentievermogen van de Europese industrie, of aan milieu (artikel 191 VWEU) en energie (artikel 194 VWEU).

Ook de grondhouding ten opzichte van de subsidiariteit van de mededeling is positief. De mededeling heeft tot doel het versnellen van de groene transitie in de industrie om daarmee uiterlijk in 2050 het doel van klimaatneutraliteit voor de industrie te realiseren en tegelijkertijd te versimpelen, versnellen en afstemmen van prikkels om het EU-concurrentievermogen en het aantrekkelijke investeringsklimaat voor de klimaatneutrale industrie te behouden. Zowel de groene transitie als het versterken van het EU-concurrentievermogen hebben een grensoverschrijdend karakter en kunnen onvoldoende door de lidstaten zelf worden verwezenlijkt. Daardoor acht het kabinet optreden op EU-niveau gerechtvaardigd.

Tegenover de proportionaliteit van de mededeling staat het kabinet positief, maar met een kanttekening. Het voorgestelde optreden lijkt volgens het kabinet grotendeels geschikt. Zo geeft het kabinet aan dat het plan onder andere een positieve invloed kan hebben op het versnellen van de groene transitie in de industrie. Wel plaatst het kabinet een kanttekening voor wat betreft het gebruik van een tijdelijk crisis steunkader voor staatssteun voor de energietransitie in plaats van de reguliere steunkaders. Volgens de regering moeten crisis steunkaders in tijd beperkt zijn, gericht zijn op een tijdelijk probleem en over een exit strategie beschikken. Ook heeft het kabinet twijfels of artikel 107, derde lid sub b van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie de juiste rechtsbasis is, aangezien het hierbij moet gaan om steunmaatregelen om een ernstige verstoring in de economie op te heffen.

Op 1 februari 2023 heeft de Europese Commissie het Green Deal-plan gepresenteerd voor de industrie dat erop gericht is het concurrentievermogen van de klimaat neutrale industrie van de Europese Unie te vergroten en een snelle transitie naar klimaatneutraliteit te ondersteunen. Het plan heeft tot doel om het concurrentievermogen en de aantrekkelijkheid van de Europese Unie als investeringslocatie voor de nettonulindustrie in stand te houden om de klimaatdoelstellingen van Europa te halen. Het plan maakt deel uit van Europese Green Deal, bouwt voort op het Fit for 55-pakket en het REPowerEU-plan en samen met het actieplan voor de circulaire economie vormt dit het kader voor de transformatie van de Europese industrie met het oog op het nettonultijdperk.

Het plan is gebaseerd op vier pijlers:

• - 

  Een eenvoudiger regelgevingskader;
• - 

  Snellere toegang tot financiering;
• - 

  Verbeteren van vaardigheden; en
• - 

  Open handel voor veerkrachtige toeleveringsketens.

Met de eerste pijler wil de Commissie een regelgevingskader introduceren ten behoeve van de productiecapaciteit voor producten die van cruciaal belang zijn om de klimaatdoelstellingen te halen, zoals windmolens en warmtepompen. Eveneens wenst de Commissie hiermee de duur van de vergunningsprocedures te verminderen en eenvoudiger te maken. Met de tweede pijler van het plan streeft de Commissie -om binnen het mededingingsbeleid- een gelijk speelveld binnen de eengemaakte markt te waarborgen. De Commissie heeft nieuwe richtsnoeren vastgesteld in lidstaten te helpen toegang te krijgen tot REPowerEU-middelen. De groene transitie kan gevolgen hebben voor 35 tot 40 procent van alle banen, daar richt de Commissie zich op in de derde pijler door onder andere opleidingsinstellingen voor een klimaatneutrale industrie voor te stellen. Tot slot zal de commissie in de vierde pijler zich richten op de wereldwijde samenwerking en het inzetten van de handel voor de groene transitie. Daarom zal de Commissie het EU-netwerk van vrijhandelsovereenkomsten en andere vormen van samenwerking met partners blijven ontwikkelen om de groene transitie te ondersteunen.

Op 16 maart 2023 heeft de Europese Commissie voorstellen gepresenteerd die aansluiten bij de doelen van het Green Deal-plan voor de industrie. Het betreft:

• - 

  een voorstel voor een verordening tot vaststelling van een kader om een veilige en duurzame voorziening van kritieke grondstoffen te waarborgen (COM(2023)160);
• - 

  een voorstel voor een verordening voor een nettonulindustrie (COM(2023)161);
• - 

  een mededeling voor een Europese Waterstofbank. Deze mededeling is in behandeling bij de commissie IWO (E230007)

Tijdens de Raad voor Concurrentievermogen van 22 en 23 mei 2023 zijn beleidsdebatten gehouden over de voorstellen van de Net-Zero Industry Act en de Critical Raw Materials Act, beiden afkomstig uit het Green Deal plan voor de industrie (21.501-30, 577).

Tijdens de Raad Algemene Zaken van 21 februari 2023 is voor het eerst gesproken over het Green Deal plan voor de industrie (21.501-02, EY).

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

De commissie Industrie, onderzoek en energie (ITRE) van het Europees Parlement behandelt het voorstel. De commissies voor Begroting (BUDG), Economische en monetaire zaken (ECON), Internationale handel (INTA), Interne markt en consumentenbescherming (IMCO), Regionale ontwikkeling (REGI), Milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid (ENVI), Werkgelegenheid en sociale zaken (EMPL), Cultuur en onderzoek (CULT) en rechten van Vrouw en Gendergelijkheid (FEMM) zijn aangesteld als adviescommissies.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 8 januari 2024 nam de Franse Assemblee een resolutie aan over de Inflation Reduction Act.

Op 12 april 2023 stuurde het Tsjechische Huis van Afgevaardigden een politieke dialoog naar de Europese Commissie.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.