Begroting Sociale Zaken en Werkgelegenheid: debat samengevat



De Eerste Kamer debatteerde dinsdag 14 november over de begroting van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) voor 2024. De fracties van 50PLUS en CDA gingen met de demissionaire ministers Van Gennip (SZW) en Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen - APP) in debat over onder andere de Inkomensondersteuning AOW-gerechtigden (IOAOW), pensioenen, de teruglopende organisatiegraad van vakbonden en de rol van gemeenten in het arbeidsmarktbeleid. De begroting werd direct na afloop van de behandeling zonder stemming aanvaard. De Kamer stemt dinsdag 21 november nog wel over twee moties van senator Van Rooijen (50PLUS).


Impressie van het debat

Senator Van Rooijen (50PLUS) wees er allereerst op dat de laatste vijf van zijn schriftelijke vragen over de Wet toekomst pensioenen niet beantwoord zijn. Ook wilde hij weten of minister Schouten bereid is om in het formatiedossier op te nemen dat de IOAOW per weer wordt ingevoerd per 1 januari 2025. Het is volgens Van Rooijen bovendien een chaos op de pensioenmarkt en wordt er gesold met de belangen van miljoenen pensioenhouders. Een goed pensioen is onderdeel van bestaanszekerheid, zei hij. Het is belangrijk dat het huidige pensioenstelsel blijft bestaan, maar allereerst moeten de indexatieregels soepeler worden, aldus Van Rooijen.

Minister Schouten (APP) zegde toe aan Van Rooijen dat zij nog deze week de vergeten antwoorden op zijn schriftelijke vragen zal beantwoorden. Ze bood haar excuses aan voor deze slordigheid. Verder antwoordde ze dat zij de herinvoering van de IOAOW niet in het formatiedossier voor het nieuwe kabinet zal opnemen omdat de afschaffing ervan bij wet is aangenomen door beide Kamers. Minister Van Gennip (SZW) antwoordde vervolgens dat zij geen signalen heeft ontvangen dat ouderen zwaarder worden belast dan jongeren. Er zal dan ook niets aangepast worden door het demissionaire kabinet.

Senator Bovens (CDA) benadrukte het belang van de polder bij de gesprekken over het arbeidsmarktbeleid. Hij maakte zich zorgen over de teruglopende organisatiegraad van de vakbeweging en wilde weten hoe het kabinet dat beoordeelt. Bovendien was hij van mening dat de samenwerking tussen de verschillende overheden beter kan. Gemeenten moeten zich volgens hem deel kunnen voelen van het arbeidsmarktbeleid.

Minister Van Gennip (SZW) antwoordde hem dat zij merkt dat het draagvlak voor de rol van de vakbonden groot is, maar dat dat zich niet altijd vertaalt in lidmaatschap. Over de rol van de gemeenten bij het arbeidsmarktbeleid, zei zij dat er regionale arbeidsteams zijn die nu worden omgevormd naar regionale werkcentra. Daarbij worden niet alleen gemeenten betrokken, maar ook provincies en werkgevers, omdat de meeste mensen niet werken in de gemeente waar ze wonen.


Moties

  • De eerste motie van senator Van Rooijen (50PLUS) is een wijziging van een aangehouden motie uit juli 2023. De gewijzigde motie verzoekt de regering de afschaffing van de IOAOW alsnog ongedaan te maken en met een nieuw wetsvoorstel te komen om de IOAOW weer in te voeren per 1 januari 2025.
  • Ook de tweede motie van senator Van Rooijen is een wijziging van een aangehouden motie uit juli. De motie verzoekt de regering te bevorderen dat pensioenfondsen voor werknemers en gepensioneerden in 2024 inhaalindexatie toepassen, indien en voor zover de dekkingsgraad boven de 105% uitkomt.

Beide moties zijn door demissionair minister Schouten ontraden.


Planning begrotingsbehandelingen

Ieder jaar behandelen de Tweede en Eerste Kamer de begrotingen van de ministeries voor het opvolgende jaar vóór 1 januari. Dit jaar verloopt dit iets anders vanwege de verkiezingen voor de Tweede Kamer op 22 november a.s. De Tweede Kamer heeft besloten om de behandeling van de volgende begrotingen voor de verkiezingen af te ronden:

  • Financiën en Nationale Schuld;
  • Economische Zaken en Klimaat, incl. Nationaal Groeifonds;
  • Sociale Zaken en Werkgelegenheid;
  • Binnenlandse Zaken, incl. Gemeentefonds en Provinciefonds;
  • Koninkrijksrelaties en BES-fonds.

De Tweede Kamer start de behandeling van de resterende begrotingen na het kerstreces, in de week van dinsdag 16 januari 2024. Daardoor zal de behandeling van de begrotingsvoorstellen in de Eerste Kamer ook pas begin 2024 kunnen plaatsvinden.



Deel dit item: